TARIMSAL KALKINMA KOOPERATİFİ GENEL KURUL KARARLARINA İTİRAZ, KARARLARIN BOZULMASI

Aşağıda  belirtilen  kimseler;  kanuna,  anasözleşme  hükümlerine  ve  iyi niyet  esaslarına  aykırı  olduğu  iddiası  ile  genel  kurul  kararları  aleyhine,  toplantıyı  takip eden  günden  başlamak  üzere  bir  ay  içinde,  kooperatif  merkezinin  bulunduğu  yerdeki mahkemeye başvurabilirler.

1. Toplantıda  hazır  bulunup ta kararlara katılmayarak  karşı  görüşlerini  tutanağa geçirten,  oyunu  kullanmasına  haksız  olarak  izin  verilmeyen,  toplantı  çağrısının  usulüne uygun  yapılmadığını,  gündemin  gereği  gibi  ilan  veya  tebliğ  edilmediğini,  genel  kurul toplantısına katılmaya yetkili olmayan kimselerin karara katılmış bulunduklarını iddia eden ortaklar,
2. Yönetim kurulu,
3. Kararların   yerine   getirilmesi   yönetim   kurulu   üyeleri   ile   denetçilerin   şahsi sorumluluklarını gerektirdiğinde bunların her biri,

Ayrıca,  bozma  davasının  açıldığı  ve  duruşmanın  yapılacağı  gün,  yönetim  kurulu tarafından usulen ilan olunur.

Genel kurulda alınan bir kararın mahkeme tarafından bozulması bütün ortaklar için hüküm ifade eder.

TARIMSAL KALKINMA KOOPERATİFİ GENEL KURUL BELGELERİNİN RESMİ MAKAMLARA GÖNDERİLMESİ

Genel  kurul  görüşmeleri  tutanağa  bağlanır.  Gıda  Tarım  ve  Hayvancılık Bakanlığı  temsilcisi  ile  başkan  ve kâtipler tarafından  imzalanan  bu  tutanaktan,  toplantıya katılan ortak sayıları gösterilir.

Yeni seçilip göreve başlayan yönetim kurulu tarafından en geç toplantı gününden itibaren 15 gün içinde gündem, toplantı çağrısı ve ilanı, tutanağı, yönetim kurulu ve denetçiler raporu, bilanço, kâr, zarar cetveli, genel kurul toplantısında hazır bulunan ortaklar listesi ile genel kurul toplantı tutanağı ve üst kuruluş paylarının ödeme makbuzlarının her birisinden birer adet olmak üzere hazırlanan evraklar Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı mahalli   teşkilatına verilir.  

Bu   evrakların   birer   adedi   aynı   zamanda   kooperatifin   bağlı bulunduğu birliğe de gönderilir.

Ayrıca, alınan  genel  kurul  kararlarından  tescil  ve  ilanı  gerektirenler  kanuni  süresi  içinde tescil ve ilan edilir.

TARIMSAL KALKINMA KOOPERATİFİ GENEL KURULUNDA YÖNETİM KURULU VE DENETİM KURULU SEÇİMİ

Genel kurulca verilecek karara göre secimler açık veya gizli oyla yapılır.

Gizli  oy,  açık  tasnifle  yapılan  yönetim  kurulu  ve  denetçiler  seçimlerinde  kooperatifin mühürlü  seçim  kâğıtları  kullanılır.  Bunlar  “hazır  bulunanlar  listesi”ni  imza  eden  ortaklara verilir.

Gizli oylamada, kooperatif mührü ile mühürlenmiş boş oy pusulalarının kullanılması esastır. Ancak,   genel   kurulca   karar   alınmak   kaydıyla   ayrıca   basılı   oy   pusulası   da kullanılabilir.  Genel  kurulun  yalnızca  basılı  oy  pusulası  kullanılması  yolunda  alacağı  karar geçersizdir.

Genel  kurulda  kooperatif  mührü  ile  mühürlenmiş  boş  oy  pusulaları  ve  basılı oy pusulalarından başkaca bir pusula seçim için kullanılmaz.

Matbaada basılmış veya yazı makinesi ile yazılmış ya da çoğaltılmış oy pusulaları basılı oy pusulası sayılır.

Seçimlerde oy pusulalarına yönetim kurulu, denetim kurulu ve birlik temsilcisi kadar asil ve aynı sayıda yedek üye adayı ortak numaraları ile birlikte ayrı ayrı bölümler halinde yazılır.

Oy  pusulalarına  organlar  ve  birlik  temsilcileri  için  seçilecek  üye  sayısından  fazla isim  yazılır  ise  fazla  isim  yazılı  bölüm  iptal  olunur.

Oy  pusulalarındaki  isimlerin  üzeri çizilerek yerlerine yenilerinin yazılması mümkündür.

Seçimlerde   en   çok   oy   alanlar   seçilmiş   sayılır.

Oyların   eşitliği   halinde   Divan Başkanının uygun göreceği şekilde kura çekimi yapılır.

Seçilmiş olan yedeklerin sıralaması oy sayısına göre yapılır.

Oylarda eşitlik halinde listedeki sıralama esas alınır. Basılı  oy  pusulaları  için  de  aynı  şartlara  uyulur.

Ortaklar  oylarını  tasnif  heyetinin önünde seçim sandığına atarlar.

Tasnife başlanıldığında oy sayıları ortak sayısı ile kontrol edilir. Fazla çıktığı zaman oy pusulaları açılmadan fazlalıklar iptal edilir. Yönetim  kurulu  üyeleri,  denetçiler ve  birlik  temsilcisi  seçiminde  bir  tek  oy  sandığı kullanılır.

Sandık açılıp oy ayrımı bittikten sonra sonuçlar tutanağa yazılır.

TARIMSAL KALKINMA KOOPERATİFİ GENEL KURULUNDA OYLAMAYA KATILAMAYACAKLAR

Kooperatif işlerinin yürütülmesinde yönetim kurulunca görevlendirilenler  yönetim  kurulunun  ibrasına  ait  kararlarda  oylamaya  katılamazlar. Bu hükümler denetçiler hakkında uygulanmaz.

Ortaklardan  hiç  birisi  kendisi  veya  karı  ve  kocası  yahut  usul  ve  füruu  ile  kooperatif arasında şahsi bir işe veya davaya dair olan görüşmelerde oy hakkını kullanamazlar.

TARIMSAL KALKINMA KOOPERATİFİ GENEL KURULUNDA OY HAKKI

Genel kurul toplantı tarihinden üç ay evvel ortak olmayanlar hariç her ortak genel kurula katılma hakkına haizdir. Miras veya devir yoluyla ortak olanlar eski ortağın hak ve yükümlülüklerini aynen taşır. Genel kurulda her ortak, payı ne olursa olsun yalnız bir oya sahiptir.

TARIMSAL KALKINMA KOOPERATİFİ GENEL KURULUNDA BÜTÜN ORTAKLARIN HAZIR BULUNMASI HALİNDE KARAR

Kooperatifin bütün ortakları toplantıda hazır bulunduğu sürece ve bir itiraz olmadığı takdirde genel kurul toplantılarına ait olan diğer hükümler saklı kalmak şartı ile toplantıya çağrı hakkındaki hükümlere uyulmamış olsa dahi kararlar alınabilir.

Bu gibi kararların, ortaklar veya ortakların toplantıda oy birliği ile seçecekleri temsilciler tarafından imzalanması gereklidir.

TARIMSAL KALKINMA KOOPERATİFİ GELEN KURULUNDA KARAR NİSABI

Kararlar  hazır  bulunan  ortakların  çoğunluğu  ile  alınır.  Oyların  eşitliği halinde  tekrar  oylama  yapılır.

Vekâleten oy  kullanılmaz.

Ancak  birliklere  girme  veya birlikten   ayrılma, anasözleşme   değişikliği,   dağılma,   birleşme   ve   ayrılma   hakkındaki kararlarda hazirun listesini imzalayan ortakları 2/3 nisabı aranır.

Ortakların   şahsi   sorumluklarının   ağırlaştırılması   veya   ek   ödeme   yükümlükleri hakkında alınacak kararlar için bütün ortakların 3/4’ünün rızası gereklidir.

Anasözleşmenin 27. ve 41. maddelerindeki şahsi sorumlulukların ağırlaştırılmasıyla ilgili değişiklikler için de aynı  oran  aranır.

Genel  kurulda  verilen  kararlar  hazır  bulunmayan  veya  olumlu  oy kullanmayan bütün ortaklar için de geçerlidir.

Ancak, kamu kuruluşlarından kredi alındığı takdirde kredi miktarının artırılmasından yararlanmak üzere alınacak kararlar çoğunlukla verilir.

TARIMSAL KALKINMA KOOPERATİFİ GENEL KURULUNDA HAZIR BULUNANLAR LİSTESİ

Genel kurul toplantısına katılan ortaklar için önceden “hazır bulunanlar listesi” ismi altında 4 adet olmak üzere bütün ortakların ortak numarası ortaklığa kabul tarihi, adı ve soyadı, taahhüt ve ödenmiş sermayesi, ikamet adresi ile imza hanelerini ihtiva eden liste hazırlanır. Bu liste toplantıya katılan ortaklara toplantı başlamadan evvel imzalattırılır.

TARIMSAL KALKINMA KOOPERATİFİ GENEL KURUL TOPLANTISINA BAŞLAMA

Toplantı,  yönetim  kurulu  başkanı  veya  üyeleri,  bulunmadıkları zaman denetçilerden biri veya olmadıkları zaman genel kurulca gösterilecek bir ortak tarafından yoklamayı  müteakip  açılır.  Toplantının  gerçekleştirildiği  tarihten  3  ay  evvel  kooperatife kaydolmuş  olan  ortakların  1/4’ü,  ortak  sayısı  5.000’in  üzerinde  olan  kooperatiflerde ortakların  1/50’sinin  bulunduğu  anlaşılınca  başkanlık  divanı  seçimine  geçilir. 

Toplantıya katılan ortakların çoğunluğu ile toplantıyı idare edecek bir başkan, bir başkan vekili, en az birer kâtip ve  oy  ayırıcısı  seçilerek başkanlık  divanı  oluşturulur  ve  gündemin  diğer maddelerine  geçilir. 

Başkanlık  divanı  kooperatif  başkanı,  yönetim  kurulu  üyeleri  ve denetçilerden  herhangi  biri  ile  kooperatif  ortağı  memurlar  seçilemez.  Başkanlık  divanı ortaklar veya üst kuruluş temsilcileri arasından seçilir.

Toplantının açılıp gündem maddelerinin görüşmelerine başlandıktan sonra herhangi bir  sebeple  toplantının  devamına imkân görülmemesi  veya  divanın  çekilmesi  halinde, müteakip  gündem  maddelerini  görüşmek  üzere,  ibraya  ait  madde  görüşülmemişse yönetim  kurulu, görüşülmüşse  Bakanlık  veya  yetkili  mahkemece  atanacak  yönetici  kurul (Kayyum)  tarafından  yapılacak  çağrı  üzerine  genel  kurul  yeniden  toplanır.  Çağrıya  ilgili olarak 59. madde uygulanır.

Birinci  toplantıda  çoğunluk  sağlanamadığı  takdirde,  ikinci  toplantıda  çoğunluk aranmaz. Ancak ikinci toplantının yapılabilmesi için asgari ilgili Kanunda belirtilen kurucu ortak sayısı kadar ortağın katılımı şarttır. Şayet  toplantıda  kooperatifin  dağılmasına  veya  diğer  bir  kooperatifle  birleşmesine dair  gündem  maddelerinin  görüşülmesi  söz  konusu  ise  bu  takdirde  toplantıda  tüm ortakların asgari 1/4 katılımı zorunludur.

Gıda,  Tarım  ve  Hayvancılık  Bakanlığı  temsilcisi,  toplantının  kanun,  anasözleşme  ve gündemde  belirtildiği  şekilde  yürütülmesini  denetleme  ve  temin  ile  görevlidir.  Bakanlık temsilcisi bütün genel kurul belgelerini imzalamakla yükümlüdür.

TARIMSAL KALKINMA KOOPERATİFİ, GENEL KURULU TOPLANTI ŞEKLİ, GÜNDEMİ

Yönetim kurulu o yıla ait ilk genel kurul toplantısının yapılacağı tarihten 15  gün  önce  ortakların  en  kolay  ve  en  emin  şekilde  haber  almalarını  sağlamak  üzere mahalli  örf  ve  adetlerin  gerektirdiği  duyurma  usullerine  göre  toplantı  çağrısı  ve  ilanını yapar. İlanda, çoğunluğun sağlanamaması halinde ikinci toplantının tarihi de belirlenir. Bu süre 15 günden az 30 günden fazla olamaz. Bu çağrı yazılı olarak imza karşılığında olabilir.

Toplantı ilanını ihtiva eden yazıya gündemi de ekleyerek ilan ve toplantının başlama günü hariç  15  gün  önceden  kooperatifin  kapısına;  ortakların  bulunduğu  yerleşim  merkezinin muhtarlık ilan yerine asılır. İlanın yapıldığına dair düzenlenen tutanak mahalli muhtarlıkça onaylanır. 

Anasözleşmenin  değiştirilmesi  söz  konusu  ise  yapılacak  ilanda  değiştirilecek madde  numaralarının  yazılması  ile yetinilir.

İlanların  bir  örneği  toplantıdan  en  az  15  gün evvel  Gıda  Tarım  ve  Hayvancılık  Bakanlığı  Mahalli  Teşkilatına  ve  Mülki  İdare  Amirliğine gönderilir.

Ayrıca, bakanlık temsilcisine ödenmek üzere bakanlıkça tespit edilecek ücret maliye veznesine yatırılır.

Dörtten az olmamak   üzere,   ortakların   en   az   1/10’u   tarafından genel kurul toplantısından  en  az  yirmi  gün  önce   yazılı  olarak  bildirilecek  hususların  gündeme konulması zorunludur.

Toplantı için bakanlık    temsilcilerinin    atanması    Gıda    Tarım    ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan yazılı olarak istenir. Bakanlık temsilcisi toplantıya gelmez ise mahalli idare amirine  durum  bildirilir.  Temsilci  yine  gelmez  ise  bir  saat  sonunda toplantıya  başlanır  ve bu durum bir tutanakla belirlenir.

Gündemde  olmayan  hususlar görüşülemez.  Ancak,  kooperatife  kayıtlı  ortakların  en az 1/10’unun başkanlık divanı oluşumundan sonra gündem maddelerinin görüşülmesine geçilmeden önce yazılı teklifte bulunmaları halinde hesap tetkik komisyonunun seçilmesi,
bilanço incelenmesinin ve ibranın geriye bırakılması, çıkan veya çıkarılan ortaklar hakkında karar alınması, genel kurulun yeni bir toplantıya çağrılması ve kanun, anasözleşme ve iyi niyet  esasları  ile  genel  kurul  kararlarına  aykırı  olduğu  ileri  sürülen  yönetim  kurulu kararlarının  iptali,  yönetim  kurulu  üyeleri  ile  denetçilerin  azli  ve  yerlerine  yenilerinin
seçilmesi  ile  ilgili  hususlar,  genel  kurula  katılanların  yarıdan  bir  fazlasının  kabulü  ile gündeme alınır.

TARIMSAL KALKINMA KOOPERATİFİ OLAĞANÜSTÜ GENEL KURUL TOPLANTISINA ÇAĞRI

Olağanüstü  genel  kurul  toplantısı,  yönetim  kurulu,  denetçiler,  ortağı olduğu üst birlik ve tasfiye memurları tarafından toplantıya çağrılır. Ancak genel kurul yukarıda belirtildiği şekilde toplanamadığı takdirde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı genel kurulu toplantıya çağırma yetkisine sahiptir.

Dört  ortaktan  az  olmamak  kaydıyla  ortak  sayısının  en  az  onda  birinin isteği  üzerine  genel  kurul  olağanüstü toplantıya  çağrılır.  Toplantı  talebinin  haklı  bir gerekçeye dayanması gerekir.

Yönetim  kurulu, denetçiler,  ortağı olduğu  üst  birlik  bu  isteği  sırasıyla  onar  gün içinde  yerine  getirmediği  takdirde  toplantı  talebinin  haklı  bir  gerekçeye  dayandığının bakanlıkça  tespiti  halinde  istek  sahiplerinin  müracaatı  üzerine  veya  doğrudan  doğruya Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından genel kurul toplantıya çağırılabilir.

Çağrılmadığı  takdirde  istek  sahipleri  mahalli  mahkemeye  başvurarak  genel  kurulu bizzat toplantıya çağırma izni alabilirler.

1163 Sayılı Kooperatifler Kanununa bağlı tarımsal kooperatiflerin amaçları nelerdir?

1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu'na bağlı tarımsal kooperatiflerin kuruluş amaçları ana sözleşmelerinde ayrıntılı olarak tanımlanmıştır. Örneğin, ana sözleşmesine göre Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri'nin amaçları şunlardır: "Ortaklarının her türlü bitkisel, hayvancılık, ormancılık konularındaki istihsalini geliştirmek ve ihtiyaçları ile ilgili temin, tedarik, işletme, pazarlama, değerlendirme faaliyetlerinde bulunmak, ortakların ekonomik ve sosyal yönden gelişmelerine yardımcı olmak, iş sahası temin etmek, ortakların ekonomik gücünü arttırmak için tabii kaynaklardan faydalanmak, el ve ev sanatları ile tarımsal sanayinin gelişmesini sağlayıcı tedbirler almak"