Kooperatif Genel Kurul Kararının İptali Davası

23. Hukuk Dairesi 2014/505 E. , 2014/3649 K.

"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Eskişehir 1. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 07/02/2013
NUMARASI : 2012/362-2013/77

Taraflar arasında görülen genel kurul kararının iptali davası sonucunda verilen hükmün bozulmasına ilişkin Dairemizin 13.09.2013 gün ve 4318 Esas, 5379 Karar sayılı ilamının karar düzeltme yoluyla incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle, dosya incelendi, gereği görüşüldü:


- KARAR -

Davacılar vekili, müvekkillerinin ortağı olduğu davalı kooperatifin 19.07.2011 tarihli olağan genel kuruluna çağrının usulsüz olduğunu, toplantı ve karar yeter sayılarının oluşmadığını, kanun ve anasözleşmeye aykırılık bulunduğunu ileri sürerek, anılan genel kurulda alınan kararların iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, davanın kabulü ile, genel kurul kararlarının yok hükmünde olduğunun tespitine dair verilen karar, davalı vekilinin temyiz istemi üzerine, Dairemizin 13.09.2013 tarih ve 4318 Esas, 5379 Karar sayılı ilamıyla, genel kurula çağrının usulüne uygun yapıldığı ve gündemin gereği gibi ilan edildiği, anılan genel kurulun ödeme yükümlülüğü ile ilgili 6. maddesinde ortaklardan tahsiline karar verilen ödemelerin genel gider niteliğinde olup, Kooperatifler Kanunu'nun 31 ve anasözleşmenin 60/3. maddeleri kapsamındaki ek ödeme yükümlülüğü niteliğinde olmadığından, bu kararların alınmasında nitelikli toplantı ve karar nisapları aranmadığı, toplam 131 ortaktan 19 üyenin katılımı ile yapılan genel kurul toplantısında oybirliğiyle alınan kararların, toplantı ve karar nisapları yönünden geçerli olduğu, ortak olmayan kişinin divana seçilmesinde bir usulsüzlük bulunmadığı, genel kurul kararlarını yoklukla malül kılacak bir usulsüzlük bulunmadığı gibi, iptalini gerektirir bir durum da olmadığı, iptal davası açmak için bir aylık hak düşürücü sürenin de geçmiş olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi gerektiği belirtilerek bozulmuştur.
Bu kez, davacılar vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.

1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 45/son ve Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Örnek Anasözleşmesi'nin 60/1. maddeleri uyarınca genel kurulun sevk ve idaresi, ortaklar ve üst kuruluş temsilcileri arasında seçilen başkan ve üyeler tarafından sağlanır. Başka bir anlatımla, genel kurul divan ve üyelerinin ortaklar arasından seçilmesi gerekmektedir. Ancak, bu düzenlemeler, kamu düzenine ilişkin emredici nitelikte hükümlerden değildir. Ortak olmayan kişilerden seçilmesi, divan oluşumu kararının iptalini gerektirir. Diğer kararların salt bu nedenle yokluğu ya da iptali sonucunu doğurmaz. Diğer kararların iptali için 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 53. maddesi uyarınca Yasa'ya, anasözleşmeye ve iyiniyet kurallarına aykırılığının ayrıca kanıtlanması gerekir.

Dairemizin anılan ilamındaki, "ortak olmayan kişinin divana seçilmesinde bir usulsüzlük bulunmayıp, bu hususun alınan kararları yoklukla malûl kılmadığı gibi iptalini de gerektirmemektedir." cümlesindeki "iptalini de gerektirmemektedir." ibaresi ile son paragrafta yer alan "iptalini gerektirir bir durum da olmadığı" ibaresi doğru olmayıp, bunun yerine "ortak olmayan kişi ya da kişilerin divana seçilmiş olmasının divan oluşumu kararının iptalini gerektireceği, diğer kararların salt bu nedenle yokluğu ya da iptali sonucunu doğurmayacağı, diğer kararların iptali nedenlerinin ayrıca kanıtlanmasının gerekli olduğu" gerekçesine yer verilmesi gerekmekte ise de, iptal davası açılması için gerekli hak düşürücü sürenin geçirilmiş olduğu gözönüne alındığında bu yanlışlığın sonuca etkisi olmamıştır. Bu açıklamalara ve Yargıtay ilamında belirtilen gerektirici sebeplere göre, HUMK'un 440. maddesinde sayılan hallerden hiçbirisine uymayan karar düzeltme isteminin reddi gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin karar düzeltme isteminin REDDİNE, 1,95 TL harç ve takdiren 226,00 TL para cezasının karar düzeltme isteyenden alınarak Hazine'ye gelir kaydedilmesine, 12.05.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

TARIMSAL KALKINMA KOOPERATİFİ GENEL KURUL TOPLANTISINA BAŞLAMA

Toplantı,  yönetim  kurulu  başkanı  veya  üyeleri,  bulunmadıkları zaman denetçilerden biri veya olmadıkları zaman genel kurulca gösterilecek bir ortak tarafından yoklamayı  müteakip  açılır.  Toplantının  gerçekleştirildiği  tarihten  3  ay  evvel  kooperatife kaydolmuş  olan  ortakların  1/4’ü,  ortak  sayısı  5.000’in  üzerinde  olan  kooperatiflerde ortakların  1/50’sinin  bulunduğu  anlaşılınca  başkanlık  divanı  seçimine  geçilir. 

Toplantıya katılan ortakların çoğunluğu ile toplantıyı idare edecek bir başkan, bir başkan vekili, en az birer kâtip ve  oy  ayırıcısı  seçilerek başkanlık  divanı  oluşturulur  ve  gündemin  diğer maddelerine  geçilir. 

Başkanlık  divanı  kooperatif  başkanı,  yönetim  kurulu  üyeleri  ve denetçilerden  herhangi  biri  ile  kooperatif  ortağı  memurlar  seçilemez.  Başkanlık  divanı ortaklar veya üst kuruluş temsilcileri arasından seçilir.

Toplantının açılıp gündem maddelerinin görüşmelerine başlandıktan sonra herhangi bir  sebeple  toplantının  devamına imkân görülmemesi  veya  divanın  çekilmesi  halinde, müteakip  gündem  maddelerini  görüşmek  üzere,  ibraya  ait  madde  görüşülmemişse yönetim  kurulu, görüşülmüşse  Bakanlık  veya  yetkili  mahkemece  atanacak  yönetici  kurul (Kayyum)  tarafından  yapılacak  çağrı  üzerine  genel  kurul  yeniden  toplanır.  Çağrıya  ilgili olarak 59. madde uygulanır.

Birinci  toplantıda  çoğunluk  sağlanamadığı  takdirde,  ikinci  toplantıda  çoğunluk aranmaz. Ancak ikinci toplantının yapılabilmesi için asgari ilgili Kanunda belirtilen kurucu ortak sayısı kadar ortağın katılımı şarttır. Şayet  toplantıda  kooperatifin  dağılmasına  veya  diğer  bir  kooperatifle  birleşmesine dair  gündem  maddelerinin  görüşülmesi  söz  konusu  ise  bu  takdirde  toplantıda  tüm ortakların asgari 1/4 katılımı zorunludur.

Gıda,  Tarım  ve  Hayvancılık  Bakanlığı  temsilcisi,  toplantının  kanun,  anasözleşme  ve gündemde  belirtildiği  şekilde  yürütülmesini  denetleme  ve  temin  ile  görevlidir.  Bakanlık temsilcisi bütün genel kurul belgelerini imzalamakla yükümlüdür.

Başkanlık divanına kimler seçilemez?

Genel kurulun yönetimi, sadece ortaklar veya üst kuruluş temsilcileri arasından seçilen başkan ve üyeler tarafından sağlanır. Bu nedenle, toplantı başkanlığına üst kuruluş temsilcileri ve ortaklar dışında ortak olmayanlar seçilemez. Mevcut yönetim ve denetleme kurulu üyeleri de başkanlık divanına aday olamazlar.