Kooperatif türlerine göre ilgili Bakanlıkça hazırlanan örnek ana sözleşmelerde çıkarılma sebepleri açıkça gösterilmektedir. Tüm ana sözleşmelerde yer aldığı gibi çıkarılma sebeplerinin başında, ortaklığa kabul için aranan şartların kaybedilmesi gelmektedir. Yani girişte aranılan şartları sonradan kaybedenler veya girişte bu şartları taşımadıkları halde ortak olup da bu şartları taşımadıkları sonradan anlaşılanlar ortaklıktan çıkarabilmektedirler. Hemen hemen tüm ana sözleşmelerde yer alan diğer bir çıkarma nedeni de ortağın parasal yükümlülüklerini yerine getirmemesidir. Diğer çıkarma nedenleri ise, kooperatiflerin türü, amacı ve çalışma konularına göre değişmektedir.
Ortaklıktan çıkarılma teklifini yönetim kurulu genel kurula sunar ve genel kurulca ortaklıktan çıkarılmaya veya ortaklığın devamına karar verilir. Ana sözleşmede belirtilmek şartı ile ortakların çıkarılması konusunda yönetim kurulu yetkili kılınabilir.
Ortaklıktan çıkarılma kararı, ana sözleşmede yer alan çıkarılma gerekçesiyle birlikte, kararı genel kurul vermişse, genel kurul karar defterine, yönetim kurulu vermişse yönetim kurulu karar defterine yazılır. Ayrıca çıkarılma kararı ortaklar defterine de yazılır.
Ortaklıktan çıkarılmaya ilişkin yönetim kurulu kararı örneği:
Karar No : 18
Karar Tarihi : 10/11/2013
Toplantıda Hazır Bulunan Ortaklar:
Kooperatifimizin ortağı …………………..2013 yılı Mart-Ağustos aylarına ait toplam 2.400 (ikibindörtyüz) TL aidatım toplam 6 ay geciktirmesi nedeniyle kendisine Ankara 15. Noterliği aracılığıyla gönderilen ve 29/09/2013 günü tebliğ edilen 27.09.2013 tarihli ve 2548 sayılı ilk ihtarname ile on beş gün içinde borçlanın ödemesi istenmiştir.
Kendisine tanınan bu süre içerisinde borcunu ödemediğinden Ankara 15. Noterliği aracılığıyla 03.10. 2013 tarihli ve 2684 sayılı ikinci ihtarname gönderilerek bir ay içinde borçlanın ödemesi gerektiği bildirilmiştir. Ancak, 05.10.2013 günü tebliğ edilen bu ikinci ihtarname ile tanınan bir aylık süreye rağmen borçlarım ödemediğinden Kooperatifler Kanunu'nun 27. ve ana sözleşmenin.... maddesi hükümleri uyarınca ………………….ortaklıktan çıkarılmasına ve bu durumun kendisine tebliğ edilmesine oy birliği/oy çokluğu ile karar verilmiştir.
Başkan 2. Başkan Üve
İmza İmza İmza
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Çıkarılma kararının bir örneği çıkarılmanın genel kurul veya yönetim kurulu tarafından onaylandığı tarihten itibaren on gün içinde, çıkarılan ortağa tebliğ edilmek üzere notere verilir.
Tebligat, ortağın kooperatife bildirdiği en son adrese yapılır. Kendisine tebliğ yapılacak ortak adresinde bulunmazsa tebliğ kendisi ile aynı konutta oturan kişilere veya hizmetçilerinden birine yapılır. Ancak, ortak yerine kendisine tebliğ yapılacak kişinin 18 yaşını doldurmuş olmasına dikkat edilmelidir. Bilinen en son adresinde kendisine tebligat yapılacak kimse yoksa veya bunlar tebligatı almaktan kaçınırlarsa, tebligat o yerin muhtarına veya ihtiyar heyeti üyelerinden birine yapılır. Belgeyi teslim alanın adı ve adresi, ortağın tebliğ edilen adresinin kapısına yapıştırılır. Tebligatın kapıya yapıştırıldığı tarih, tebliğ tarihi sayılır.
Çıkarılma kararının ortağa tebliğine ilişkin noter yazısı örneği:
T.C. 15. Noterliği ANKARA
KEŞİDECİ : ,,,,,,,,,,,,,Kooperatifi
MUHATAP : Talatpaşa Bulvarı 108/45 Cebeci/Ankara
KONU: Kooperatifimize olan 2013 Mart-Ağustos aylarına ait toplan 2.400 (ikibindörtyüz) TL borcunuzu zamanında ödemediğin için Ankara 15. Noterliği ile 29.09. 2013 günü tebliğ edilen ilk ihtarnamemize ve yine Ankara 15. Noterliği ile 05.10. 2013 günü tebliğ edilen ikinci ihtarnamemize rağmen verilen süreler içinde söz konusu borcunuzu ödememiş bulunmaktasınız.
Bu nedenle; Kooperatifler Kanunu'nun 27. ve ana sözleşmenin de … maddesi hükümlerince yönetim kurulunun 10/11/2013 tarihli 18 sayılı kararı ile kooperatif ortaklığından çıkarılmış bulunuyorsunuz.
Bilgilerinizi rica ederiz.
Sayın Noter,
Bu ihbarnamemizin bir örneğinin ilgiliye tebliğini, bir örneğinin de tebliğ edildiğine delil olarak tarafımıza iadesini rica ederiz.
Başkan 2. Başkan
İmza İmza
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ortaklıktan çıkarılan kişi, çıkarılma kararının kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içinde Ticaret Mahkemesi bulunan yerlerde bu mahkemeye, bulunmayan yerlerde ise Asliye Hukuk Mahkemesi nezdinde itiraz davası açılabilir.
Çıkarılma kararı, yönetim kurulu tarafından verilmişse çıkarılan ortak itiraz davası açmadan önce genel kurula itirazda bulunabilir. Çıkarılma kararına karşı ortağın yapmış olduğu itiraz, genel kurul gündemine alınarak ayrı bir madde olarak görüşülür.
Genel kurulda ortağın söz alıp konuşma ve kendisini savunma hakkı vardır. Bu savunma hakkı engellenemez. Genel kuruldan da ortaklıktan çıkarılma kararı çıkarsa bu defa kararın iptali için itiraz davası açabilir.
Ortak, çıkarılma kararı haksız bile olsa üç aylık süre dolduktan sonra itirazda bulunamaz ve itiraz davası açamaz. Bu nedenle çıkarılan ortağın, haksız alındığını iddia ettiği çıkarılma kararına karşı 3 aylık hak düşürücü süre içerisinde ya genel kurula itirazda bulunması ya da itiraz davası açması gerekir. Ortağın itiraz amacıyla ilgili Bakanlığa veya başka bir kuruma başvurması hiçbir anlam ifade etmez.
Ortaklıktan çıkarılma kararına karşı, genel kurula yapılacak itiraz dilekçesi örneği:
T.C 14. Noterliği ANKARA
İTİRAZ EDEN: Adres
S.S................ ,,,,,,,,,,,,,,,, Koop. Adres
KONU: Yönetim kurulunun ortaklıktan çıkarılma kararına karşı yapılacak itirazımın, ilk genel kuralda görüşülmesi.
Kooperatif ortaklığından çıkarıldığına ilişkin 10.11. 2013 tarih ve 18 sayılı yönetim kurulu karan 3 sayılı yazı ile 12.11. 2013 günü tarafıma tebliğ edilmiştir. Anılan kararda ortaklıktan çıkarılmama gerekçe olarak Mart- Ağustos 2013 aylarına ait 2.400 (ikibindörtyüz) TL borcun ödenmediği gösterilmektedir. Oysa borcumun 1.400 TL'lik kısım ödenmiştir.
Ortaklıktan çıkarılma kararına karşı bu itirazımın ilk genel kuralda görüşülmesi ve ortaklıktan çıkarılmam yönünde yönetim kurulunca alınan 10.11. 2013 günlü 18 sayılı kararın iptal edilmesini genel kuraldan arz ederim.
Sayın Noter,
Üç nüshadan ibaret olan bu itiraz dilekçemin bir nüshasının muhataba tebliğini, bir nüshasının dairenizde saklanmasını ve bir nüshasının da tebliğ edildiğine delil olarak tarafıma verilmesini rica ederim.
İmza
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ortaklıktan çıkarılma kararına karşı açılacak dava dilekçesi örneği:
(TİCARET VEYA ASLİYE HUKUK) MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA
ANKARAİTİRAZ EDEN:
Adres
MUHATAP : S.S ,,,,,,,,,,,,,,, Koop.
Adres
DAVANIN KONUSU: Kooperatif ortaklığından çıkarılmam yönünde alınan 10.11.2013 tarihli 18 sayılı yönetim kurulu kararı.
OLAY VE DELİLLER: Kooperatif ortaklığından çıkarıldığına ilişkin 10.11.2013 tarih ve 18 sayılı yönetim kurulu kararı 3 sayılı yazı ile 12.11. 2013 günü tarafıma tebliğ edilmiştir. Anılan kararda ortaklıktan çıkarılmama gerekçe olarak Mart- Ağustos 2013 aylarına ait 2.400 (ikibindörtyüz) TL borcun ödenmediği gösterilmektedir. Oysa borcumun 1.400 TL'lik kısım ödenmiştir. Ödemeye ilişkin makbuzlar ekte sunulmuştur.
HUKUKİ DAYANAK: Kooperatifler Kanunu'nun 16. Maddesi ile kooperatif anasözleşmesinin 11. maddesi.
SONUÇ VE İSTEK: Ortaklıktan çıkarılma kararına karşı bu itirazımın görüşülmesi ve ortaklıktan çıkarılmam yönünde yönetim kurulunca alınan 10.11.2013 günlü 18 sayılı kararın iptal edilmesini arz ederim. 15/01/2015
İmza
EKLER:
1- İptal kararı
2- Ödeme Makbuzları
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ortaklıktan çıkarılması kesinleşmeyen ortağın yerine yeni ortak alınamaz. Başka bir ifade ile davası veya itirazı sonuçlanmayan ortakların yerine yeni ortak alınması yasaklanmıştır.
Kooperatif ortaklarının kendi isteği ile ortaklıktan çıkması, ortaklıktan çıkarılması gibi nedenlerin dışında ortaklığı sona erdiren diğer bir durum ise ortaklığın kendisinden düşmesidir.
