Sigortalı sayılanlar, işveren ve işveren vekilinin tarifi nedir?

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 4. maddesinde kısa ve uzun vadeli sigorta kolları uygulaması bakımından;

a) Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar,

b) Köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan ise;

·         Ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar,
·         Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı olanlar,
·         Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları,
·         Tarımsal faaliyette bulunanlar

c) Kamu idarelerinde;

Bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi olmayanlardan, kadro ve pozisyonlarda sürekli olarak çalışıp ilgili kanunlarında (a) bendi kapsamına girenler gibi sigortalı olması öngörülmemiş olanlar,

Bu maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi olmayanlardan, sözleşmeli olarak çalışıp ilgili kanunlarında (a) bendi kapsamına girenler gibi sigortalı olması öngörülmemiş olanlar ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 86'nci maddesi uyarınca açıktan vekil atananlar, sigortalı sayılmışlardır.

Aynı Kanun'un 12. maddesine göre sigortalı sayılan kişileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlar işverendir. Bu kapsamda sigortalı kişileri çalıştıran Kooperatifler de işverendir. Yine 12. maddede işveren adına ve hesabına, işin veya görülen hizmetin bütününün yönetim görevini yapan kimse, işveren vekili olarak sayılmıştır. Dolayısıyla Kooperatifin işveren adına ve hesabına işin yönetimi görevini yapan kimseler "işveren vekili"dir.

Bir hizmet akdine dayanarak kooperatifler tarafından çalıştırılanlar Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na göre sigortalı sayılırlar. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun uygulamasında, 4.madde de belirtilen sigortalıları çalıştıran kooperatifler "işverendir" Kooperatifin nam ve hesabına işin yönetimi görevini yapan kimseler "işveren vekili”dir.