Genel olarak kooperatiflerde KDV istisnası nedir?

Verginin konusunu teşkil eden işlemlerin sayılmasında sonra kanunun ikinci kısmında istisnalar başlığıyla vergiden müstesna işlemler sayılmıştır. Katma Değer Vergisi Kanununun Sosyal ve Askeri amaçlı istisnalarla diğer istisnalar başlıklı altıncı bölümün 17. maddesinde Kültür ve Eğitim amacı taşıyan istisnalar sayılırken, tarımsal amaçlı kooperatiflerin:


a) İlim, fen ve güzel sanatları, tarımı yaymak, ıslah ve teşvik etmek amacıyla yaptıkları teslim ve hizmetleri,

b) Tiyatro, konser salonu kütüphane sergi okuma ve konferans salonları ile spor tesisleri işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kültür ve eğitim faaliyetlerine ilişkin teslim ve hizmetleri,

c) Sosyal amaç taşıyan kanunların gösterdikleri gerek üzerine bedelsiz olarak yapılan mal ve hizmet ifaları ile bu kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi hizmet ifaları, katma değer vergisinden müstesna tutulmuştur

Yine KDV Kanununun 17. maddenin diğer istisnalar başlığıyla bahsedilen 4. fıkranın h bendinde belirtildiği üzere zirai sulama amaçlı su teslimleri kamu kuruluşları tarımsal kalkınma kooperatifleri ve çiftçi birliklerince yapılan arazi ıslahına ait hizmetler, Katma Değer Vergisinden müstesnadır.

Kanunun yedinci bölümünün 18. maddesinde istisnadan vazgeçme ile ilgili hükümler düzenlenmiştir. Buna göre;

18. maddenin 3297 sayılı kanunun 7. maddesiyle değişen 1. fıkrasına göre; Vergiden istisna edilen işlemleri yapanlar diledikleri takdirde ilgili vergi dairesine yazılı olarak müracaatta bulunarak bu işlemleri dolayısıyla vergiye tabi tutulmalarını talep edebilirler. Bu talebin mükellefin istisnaya dâhil olan işlemlerinin tamamını kapsaması şarttır.

18.maddenin 2. fıkrasında "Ancak 17. maddenin birinci ve ikinci fıkrasıyla üçüncü fıkranın (a) ve dördüncü fıkranın (e) bentlerinde yazılı istisnalar hakkında birinci fıkra hükmü uygulanmaz" diyerek tarımsal amaçlı kooperatiflerin; ilim, fen ve güzel sanatları, tarımı yaymak, ıslah ve teşvik etmek amacıyla yaptıkları teslim ve hizmetleri, tiyatro, konser salonu, kütüphane, sergi, okuma ve konferans salonlar ile spor tesisleri işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kültür ve eğitim faaliyetlerine ilişkin teslim ve hizmetleri ile ilgili katma değer vergisi istisnasında vazgeçemez.

Kanunun 19. maddesinde istisnaların sınırı başlığıyla bir düzenlemeye gidilmiş ve diğer kanunlardaki vergi muaflık ve istisna hükümleri bu vergi bakımından geçersizdir hükmü getirilmiştir. Bundan hareketle Katma Değer vergisine ilişkin istisna ve muafiyetler ancak bu kanuna hüküm eklemek veya bu kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenebilmektedir.