İlgili Bakanlık her ili bir bölge olarak değerlendirebileceği gibi birden fazla ili kapsayacak şekilde bölgeler de oluşturabilir. Bölgeler belirlenmiş ise, bu bölgelerde aynı çalışma konularına sahip birden fazla kooperatif birliği kurulamaz (1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu madde 72).
Dolayısıyla, her ilde değil, ilgili Bakanlığın belirlediği her bölgede aynı amaçla faaliyet gösteren en az 7 kooperatifin ortak başvurusuyla bölge birliğini kurmak mümkündür.
Herhangi bir çalışma konusunda bölge veya merkez birliği kurulabilir mi?
GTH Bakanlığı, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'ndan aldığı yetkiye dayanarak kurulabilecek bölge ve merkez birliği sayısını şu şekilde düzenlenmiştir.
a) Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri kendi aralarında bir araya gelerek 5 farklı bölge ve merkez birliği kurabilirler.
• Tarım • Ormancılık • Çay • Hayvancılık • El sanatları
b) Sulama Kooperatifleri Birlikleri ve Merkez Birliği
c) Su Ürünleri Kooperatifleri Birlikleri ve Merkez Birliği
a) Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri kendi aralarında bir araya gelerek 5 farklı bölge ve merkez birliği kurabilirler.
• Tarım • Ormancılık • Çay • Hayvancılık • El sanatları
b) Sulama Kooperatifleri Birlikleri ve Merkez Birliği
c) Su Ürünleri Kooperatifleri Birlikleri ve Merkez Birliği
Her ilde bölge birliği kurulabilir mi?
İlgili Bakanlık her ili bir bölge olarak değerlendirebileceği gibi birden fazla ili kapsayacak şekilde bölgeler de oluşturabilir. Bölgeler belirlenmiş ise, bu bölgelerde aynı çalışma konularına sahip birden fazla kooperatif birliği kurulamaz (1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu madde 72). Dolayısıyla, her ilde değil, ilgili Bakanlığın belirlediği her bölgede aynı amaçla faaliyet gösteren en az 7 kooperatifin ortak başvurusuyla bölge birliğini kurmak mümkündür.
Herhangi bir çalışma konusunda bölge veya merkez birliği kurulabilir mi?
GTH Bakanlığı, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'ndan aldığı yetkiye dayanarak kurulabilecek bölge ve merkez birliği sayısını şu şekilde düzenlenmiştir. a) Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri kendi aralarında bir araya gelerek 5 farklı bölge ve merkez birliği kurabilirler. • Tarım • Ormancılık • Çay • Hayvancılık • El sanatları b) Sulama Kooperatifleri Birlikleri ve Merkez Birliği c) Su Ürünleri Kooperatifleri Birlikleri ve Merkez Birliği
Her ilde bölge birliği kurulabilir mi?
İlgili Bakanlık her ili bir bölge olarak değerlendirebileceği gibi birden fazla ili kapsayacak şekilde bölgeler de oluşturabilir. Bölgeler belirlenmiş ise, bu bölgelerde aynı çalışma konularına sahip birden fazla kooperatif birliği kurulamaz (1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu madde 72). Dolayısıyla, her ilde değil, ilgili Bakanlığın belirlediği her bölgede aynı amaçla faaliyet gösteren en az 7 kooperatifin ortak başvurusuyla bölge birliğini kurmak mümkündür.
Herhangi bir çalışma konusunda bölge veya merkez birliği kurulabilir mi?
GTH Bakanlığı, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'ndan aldığı yetkiye dayanarak kurulabilecek bölge ve merkez birliği sayısını şu şekilde düzenlenmiştir.
a) Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri kendi aralarında bir araya gelerek 5 farklı bölge ve merkez birliği kurabilirler.
• Tarım
• Ormancılık
• Çay
• Hayvancılık
• El sanatları
b) Sulama Kooperatifleri Birlikleri ve Merkez Birliği
c) Su Ürünleri Kooperatifleri Birlikleri ve Merkez Birliği
Bir bölge veya merkez birliği kurmak için ne gereklidir?
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 3476 Sayılı Kanun'la değişik 72. ve 76 maddelerine göre, bir bölge birliğinin kurulması için aynı çalışma konularında faaliyet gösteren en az 7 tarımsal amaçlı kooperatifin ortak başvurusu şarttır.
Bir merkez birliği kurulabilmesi için de en az 7 adet kooperatif birliğinin bir araya gelmesi gerekir. Bölge birliği veya merkez birliği kurulabilmesi için kurucu kooperatiflerin ve birliklerin genel kurullarından karar aldırmış olmaları zorunludur.
Bir merkez birliği kurulabilmesi için de en az 7 adet kooperatif birliğinin bir araya gelmesi gerekir. Bölge birliği veya merkez birliği kurulabilmesi için kurucu kooperatiflerin ve birliklerin genel kurullarından karar aldırmış olmaları zorunludur.
Kooperatif neden üst örgütlere ihtiyaç duyar?
Aynı çalışma konusuna sahip birim kooperatiflerin ekonomik menfaatlerinin korunması, etkin ve güçlü bir pazar ağının oluşturulması, kooperatifçiliğin geliştirilmesi ve çiftçi organizasyonları arasında işbirliğinin sağlanması amacı ile kendi aralarında bölge bazında bir araya gelerek kooperatif birliklerini kurabilmektedirler. Aynı bölgede aynı çalışma konusunda birden fazla birlik kurulamaz. Aynı tür / aynı çalışma konusuna sahip kooperatif birlikleri de kendi aralarında ulusal düzeyde birleşerek Merkez Birliği kurabilmektedir. Aynı çalışma konusunda birden fazla merkez birliği kurulamaz. Özetle, faaliyet gösterdikleri alanda ekonomik bakımdan daha çok güçlenmek, büyük işletmelerle rekabet edebilmek ve pazarda söz sahibi olabilmek için kooperatifler bölge birliklerini, bölge birlikleri de merkez birliklerini kurmalıdır. Türkiye'de kurulmuş olan tüm kooperatif merkez birliklerinin üst örgütü ise Türkiye Milli Kooperatifler Birliği'dir.
Bir bölge veya merkez birliği kurmak için ne gereklidir?
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 3476 Sayılı Kanun'la değişik 72. ve 76 maddelerine göre, bir bölge birliğinin kurulması için aynı çalışma konularında faaliyet gösteren en az 7 tarımsal amaçlı kooperatifin ortak başvurusu şarttır. Bir merkez birliği kurulabilmesi için de en az 7 adet kooperatif birliğinin bir araya gelmesi gerekir. Bölge birliği veya merkez birliği kurulabilmesi için kurucu kooperatiflerin ve birliklerin genel kurullarından karar aldırmış olmaları zorunludur.
Kooperatif neden üst örgütlere ihtiyaç duyar?
Aynı çalışma konusuna sahip birim kooperatiflerin ekonomik menfaatlerinin korunması, etkin ve güçlü bir pazar ağının oluşturulması, kooperatifçiliğin geliştirilmesi ve çiftçi organizasyonları arasında işbirliğinin sağlanması amacı ile kendi aralarında bölge bazında bir araya gelerek kooperatif birliklerini kurabilmektedirler. Aynı bölgede aynı çalışma konusunda birden fazla birlik kurulamaz. Aynı tür / aynı çalışma konusuna sahip kooperatif birlikleri de kendi aralarında ulusal düzeyde birleşerek Merkez Birliği kurabilmektedir. Aynı çalışma konusunda birden fazla merkez birliği kurulamaz. Özetle, faaliyet gösterdikleri alanda ekonomik bakımdan daha çok güçlenmek, büyük işletmelerle rekabet edebilmek ve pazarda söz sahibi olabilmek için kooperatifler bölge birliklerini, bölge birlikleri de merkez birliklerini kurmalıdır. Türkiye'de kurulmuş olan tüm kooperatif merkez birliklerinin üst örgütü ise Türkiye Milli Kooperatifler Birliği'dir.
Bir bölge veya merkez birliği kurmak için ne gereklidir?
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 3476 Sayılı Kanun'la değişik 72. ve 76 maddelerine göre, bir bölge birliğinin kurulması için aynı çalışma konularında faaliyet gösteren en az 7 tarımsal amaçlı kooperatifin ortak başvurusu şarttır.
Bir merkez birliği kurulabilmesi için de en az 7 adet kooperatif birliğinin bir araya gelmesi gerekir.
Bölge birliği veya merkez birliği kurulabilmesi için kurucu kooperatiflerin ve birliklerin genel kurullarından karar aldırmış olmaları zorunludur.
Kooperatif neden üst örgütlere ihtiyaç duyar?
Aynı çalışma konusuna sahip birim kooperatiflerin ekonomik menfaatlerinin korunması, etkin ve güçlü bir pazar ağının oluşturulması, kooperatifçiliğin geliştirilmesi ve çiftçi organizasyonları arasında işbirliğinin sağlanması amacı ile kendi aralarında bölge bazında bir araya gelerek kooperatif birliklerini kurabilmektedirler. Aynı bölgede aynı çalışma konusunda birden fazla birlik kurulamaz.
Aynı tür / aynı çalışma konusuna sahip kooperatif birlikleri de kendi aralarında ulusal düzeyde birleşerek Merkez Birliği kurabilmektedir. Aynı çalışma konusunda birden fazla merkez birliği kurulamaz.
Özetle, faaliyet gösterdikleri alanda ekonomik bakımdan daha çok güçlenmek, büyük işletmelerle rekabet edebilmek ve pazarda söz sahibi olabilmek için kooperatifler bölge birliklerini, bölge birlikleri de merkez birliklerini kurmalıdır.
Türkiye'de kurulmuş olan tüm kooperatif merkez birliklerinin üst örgütü ise Türkiye Milli Kooperatifler Birliği'dir.
Ana sözleşme değişiklikleri gündemde nasıl belirtilmelidir?
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu 46/1: "Toplantı çağrısına ve ilana gündem yazılır. Ana sözleşmenin değiştirilmesi bahis konusu ise, yapılacak ilanda değiştirilecek maddelerin numaralarının yazılması ile yetinilir.
Değiştirilecek maddelerin genel kurulda ayrı ayrı görüşülerek karara bağlanması şart mıdır?
Değiştirilen maddelerin genel kurulda da ayrı ayrı görüşülüp karara bağlanması uygun olur. Bunlardan kabul edilenlerin madde numaraları tutanağa aynen yazılmalıdır. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 3/son fıkra: "Ana sözleşme değişiklikleri de kuruluştaki usullere bağlıdır." Ana sözleşmenin değiştirilmesi bahis konusu ise, yapılacak ilanda değiştirilecek maddelerin numaralarının yazılması ile yetinilir:” (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 46/1)
Ana sözleşme değişiklikleri gündemde nasıl belirtilmelidir?
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu.46/1: "Toplantı çağrısına ve ilana gündem yazılır. Ana sözleşmenin değiştirilmesi bahis konusu ise, yapılacak ilanda değiştirilecek maddelerin numaralarının yazılması ile yetinilir.
Değiştirilecek maddelerin genel kurulda ayrı ayrı görüşülerek karara bağlanması şart mıdır?
Değiştirilen maddelerin genel kurulda da ayrı ayrı görüşülüp karara bağlanması uygun olur. Bunlardan kabul edilenlerin madde numaraları tutanağa aynen yazılmalıdır. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 3/son fıkra: "Ana sözleşme değişiklikleri de kuruluştaki usullere bağlıdır." Ana sözleşmenin değiştirilmesi bahis konusu ise, yapılacak ilanda değiştirilecek maddelerin numaralarının yazılması ile yetinilir:” (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 46/1)
Ana sözleşme değişiklikleri gündemde nasıl belirtilmelidir?
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu.46/1: "Toplantı çağrısına ve ilana gündem yazılır. Ana sözleşmenin değiştirilmesi bahis konusu ise, yapılacak ilanda değiştirilecek maddelerin numaralarının yazılması ile yetinilir.
Değiştirilecek maddelerin genel kurulda ayrı ayrı görüşülerek karara bağlanması şart mıdır?
Değiştirilen maddelerin genel kurulda da ayrı ayrı görüşülüp karara bağlanması uygun olur. Bunlardan kabul edilenlerin madde numaraları tutanağa aynen yazılmalıdır. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 3/son fıkra: "Ana sözleşme değişiklikleri de kuruluştaki usullere bağlıdır." Ana sözleşmenin değiştirilmesi bahis konusu ise, yapılacak ilanda değiştirilecek maddelerin numaralarının yazılması ile yetinilir:” (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 46/1)
Ana sözleşme değişiklikleri hangi hallerde ve ne zaman geçer olur?
Ana sözleşme değişikliklerinin geçerli olması için aşağıda belirtilen aşamaların tamamlanmış olması şarttır:
a) Usulüne uygun yönetim kurulu kararının alınması b) Eski ve yeni metinlerin hazırlanması c) Bakanlığın değişiklik izni vermesi d) Yapılacak ilk genel kurulda görüşülerek onaylanması e) 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 3 üncü maddesi gereğince tescil ve ilana tabi hususlarda değişiklik yapılmış ise ana sözleşmede değişiklik yapılan bu maddelerin tescil ve ilan ettirilmesi
a) Usulüne uygun yönetim kurulu kararının alınması b) Eski ve yeni metinlerin hazırlanması c) Bakanlığın değişiklik izni vermesi d) Yapılacak ilk genel kurulda görüşülerek onaylanması e) 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 3 üncü maddesi gereğince tescil ve ilana tabi hususlarda değişiklik yapılmış ise ana sözleşmede değişiklik yapılan bu maddelerin tescil ve ilan ettirilmesi
Ana sözleşme değişikliği izni alındıktan sonra kooperatif yetkilileri hangi işlemleri yapar?
Bakanlıktan istenilen değişiklik onayını alan kooperatif yetkililerince ana sözleşme değişikliği için;
a) Ana sözleşme esaslarına göre yapılacak ilk genel kurul toplantısında, değişiklik metinlerinin görüşülerek gerekli kararların alınması, b) 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 3'üncü maddesi gereğince tescil ve ilana tabi hususlarda değişiklik yapılmış ise ana sözleşmede değişiklik yapılan bu maddelerin tescil ve ilan ettirilmesi, ilan yapıldığına dair gerekli belgelerin il Müdürlüklerine teslim edilmesi gerekmektedir.
a) Ana sözleşme esaslarına göre yapılacak ilk genel kurul toplantısında, değişiklik metinlerinin görüşülerek gerekli kararların alınması, b) 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 3'üncü maddesi gereğince tescil ve ilana tabi hususlarda değişiklik yapılmış ise ana sözleşmede değişiklik yapılan bu maddelerin tescil ve ilan ettirilmesi, ilan yapıldığına dair gerekli belgelerin il Müdürlüklerine teslim edilmesi gerekmektedir.
Ana sözleşme değişiklikleri hangi hallerde ve ne zaman geçer olur?
Ana sözleşme değişikliklerinin geçerli olması için aşağıda belirtilen aşamaların tamamlanmış olması şarttır: a) Usulüne uygun yönetim kurulu kararının alınması b) Eski ve yeni metinlerin hazırlanması c) Bakanlığın değişiklik izni vermesi d) Yapılacak ilk genel kurulda görüşülerek onaylanması e) 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 3 üncü maddesi gereğince tescil ve ilana tabi hususlarda değişiklik yapılmış ise ana sözleşmede değişiklik yapılan bu maddelerin tescil ve ilan ettirilmesi
Ana sözleşme değişikliği izni alındıktan sonra kooperatif yetkilileri hangi işlemleri yapar?
İstenilen değişiklik onayını alan kooperatif yetkililerince ana sözleşme değişikliği için; a) Ana sözleşme esaslarına göre yapılacak ilk genel kurul toplantısında, değişiklik metinlerinin görüşülerek gerekli kararların alınması, b) 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 3'üncü maddesi gereğince tescil ve ilana tabi hususlarda değişiklik yapılmış ise ana sözleşmede değişiklik yapılan bu maddelerin tescil ve ilan ettirilmesi, ilan yapıldığına dair gerekli belgelerin il Müdürlüklerine teslim edilmesi gerekmektedir.
Ana sözleşme değişiklikleri hangi hallerde ve ne zaman geçer olur?
Ana sözleşme değişikliklerinin geçerli olması için aşağıda belirtilen aşamaların tamamlanmış olması şarttır:
a) Usulüne uygun yönetim kurulu kararının alınması
b) Eski ve yeni metinlerin hazırlanması
c) Bakanlığın değişiklik izni vermesi
d) Yapılacak ilk genel kurulda görüşülerek onaylanması
e) 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 3 üncü maddesi gereğince tescil ve ilana tabi hususlarda değişiklik yapılmış ise ana sözleşmede değişiklik yapılan bu maddelerin tescil ve ilan ettirilmesi
Ana sözleşme değişikliği izni alındıktan sonra kooperatif yetkilileri hangi işlemleri yapar?
İstenilen değişiklik onayını alan kooperatif yetkililerince ana sözleşme değişikliği için;
a) Ana sözleşme esaslarına göre yapılacak ilk genel kurul toplantısında, değişiklik metinlerinin görüşülerek gerekli kararların alınması,
b) 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 3'üncü maddesi gereğince tescil ve ilana tabi hususlarda değişiklik yapılmış ise ana sözleşmede değişiklik yapılan bu maddelerin tescil ve ilan ettirilmesi, ilan yapıldığına dair gerekli belgelerin il Müdürlüklerine teslim edilmesi gerekmektedir.
Ana sözleşme değişikliği izni almak için GTHB İl Müdürlüklerine hangi belgeleri sunmak gerekir?
Ana sözleşme değişikliklerinde aşağıda belirtilen belgeler kooperatif yetkililerince hazırlanarak il Müdürlüklerine teslim edilir. Kooperatif türüne göre başka belgeler de istenebilir.
a) Ana sözleşme değişikliğinin istendiğine dair dilekçe b) Değiştirilmek istenen madde metninin eski ve yeni şeklinin karşılıklı olarak yazılmış ve yönetim kurulunca imzalanmış belgesinden 5 nüsha c) Ana sözleşme değişikliğine neden ihtiyaç duyulduğuna dair gerekçeli yönetim kurulu kararının noter onaylı örneği (2 nüsha) d) Çalışma bölgesi genişletilecekse çalışma bölgesine dâhil edilecek yerleşim birimi muhtarlarının kooperatif yönetim kuruluna başvurduklarına dair dilekçe e) Mevcut yönetim kuruluna ait imza sirküleri f) Ortaklık payları artırılacaksa önceden alınması taahhüt edilen pay miktarının ödendiğini gösterir kooperatif yönetim kurulu yazısı veya tasdikli bilanço.
a) Ana sözleşme değişikliğinin istendiğine dair dilekçe b) Değiştirilmek istenen madde metninin eski ve yeni şeklinin karşılıklı olarak yazılmış ve yönetim kurulunca imzalanmış belgesinden 5 nüsha c) Ana sözleşme değişikliğine neden ihtiyaç duyulduğuna dair gerekçeli yönetim kurulu kararının noter onaylı örneği (2 nüsha) d) Çalışma bölgesi genişletilecekse çalışma bölgesine dâhil edilecek yerleşim birimi muhtarlarının kooperatif yönetim kuruluna başvurduklarına dair dilekçe e) Mevcut yönetim kuruluna ait imza sirküleri f) Ortaklık payları artırılacaksa önceden alınması taahhüt edilen pay miktarının ödendiğini gösterir kooperatif yönetim kurulu yazısı veya tasdikli bilanço.
Ana sözleşme değişikliği izni almak için GTHB İl Müdürlüklerine hangi belgeleri sunmak gerekir?
Ana sözleşme değişikliklerinde aşağıda belirtilen belgeler kooperatif yetkililerince hazırlanarak il Müdürlüklerine teslim edilir. Kooperatif türüne göre başka belgeler de istenebilir. a) Ana sözleşme değişikliğinin istendiğine dair dilekçe b) Değiştirilmek istenen madde metninin eski ve yeni şeklinin karşılıklı olarak yazılmış ve yönetim kurulunca imzalanmış belgesinden 5 nüsha c) Ana sözleşme değişikliğine neden ihtiyaç duyulduğuna dair gerekçeli yönetim kurulu kararının noter onaylı örneği (2 nüsha) d) Çalışma bölgesi genişletilecekse çalışma bölgesine dâhil edilecek yerleşim birimi muhtarlarının kooperatif yönetim kuruluna başvurduklarına dair dilekçe e) Mevcut yönetim kuruluna ait imza sirküleri f) Ortaklık payları artırılacaksa önceden alınması taahhüt edilen pay miktarının ödendiğini gösterir kooperatif yönetim kurulu yazısı veya tasdikli bilanço.
Ana sözleşme değişikliği izni almak için GTHB İl Müdürlüklerine hangi belgeleri sunmak gerekir?
Ana sözleşme değişikliklerinde aşağıda belirtilen belgeler kooperatif yetkililerince hazırlanarak il Müdürlüklerine teslim edilir. Kooperatif türüne göre başka belgeler de istenebilir.
a) Ana sözleşme değişikliğinin istendiğine dair dilekçe
b) Değiştirilmek istenen madde metninin eski ve yeni şeklinin karşılıklı olarak yazılmış ve yönetim kurulunca imzalanmış belgesinden 5 nüsha
c) Ana sözleşme değişikliğine neden ihtiyaç duyulduğuna dair gerekçeli yönetim kurulu kararının noter onaylı örneği (2 nüsha)
d) Çalışma bölgesi genişletilecekse çalışma bölgesine dâhil edilecek yerleşim birimi muhtarlarının kooperatif yönetim kuruluna başvurduklarına dair dilekçe
e) Mevcut yönetim kuruluna ait imza sirküleri
f) Ortaklık payları artırılacaksa önceden alınması taahhüt edilen pay miktarının ödendiğini gösterir kooperatif yönetim kurulu yazısı veya tasdikli bilanço.
Kooperatif ana sözleşmelerinin hangi maddeleri değiştirilebilir?
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'na aykırı olmamak üzere kooperatif ana sözleşmelerinin bütün maddelerinde değişiklik yapılabilir. Fakat değişiklik yapılmadan önce ilgili Bakanlıktan değişiklik için izin alınması şarttır.
Tasfiye halindeki kooperatif, tasfiye süresince olağan genel kurul toplantılarını yapmak zorunda mıdır?
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 45. maddesi gereğince tasfiye halindeki kooperatiflerin olağan genel kurul toplantılarını yapmaları zorunludur.
Tasfiye kurulunun sorumluluğu nedir?
Tasfiye kurulu üyeleri, tasfiye işlerinin bir an önce bitirilmesi için, çalışmakla yükümlüdür. Tasfiye kurulu üyeleri yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğunu taşır. Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Örnek Ana Sözleşmesinin 121. maddesi gereği tasfiye kurulu üyelerinin ana sözleşmenin 71. maddesinin c fıkrasındaki niteliklere haiz olması şarttır. Ayrıca tasfiye kurulu üyeleri hakkında 1163 Sayılı Kooperatifler Kanununun 62. maddesi hükmü uygulanır.
Kooperatif ana sözleşmelerinin hangi maddeleri değiştirilebilir?
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'na aykırı olmamak üzere kooperatif ana sözleşmelerinin bütün maddelerinde değişiklik yapılabilir. Fakat değişiklik yapılmadan önce ilgili Bakanlıktan değişiklik için izin alınması şarttır.
Tasfiye halindeki kooperatif, tasfiye süresince olağan genel kurul toplantılarını yapmak zorunda mıdır?
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 45. maddesi gereğince tasfiye halindeki kooperatiflerin olağan genel kurul toplantılarını yapmaları zorunludur.
Tasfiye kurulunun sorumluluğu nedir?
Tasfiye kurulu üyeleri, tasfiye işlerinin bir an önce bitirilmesi için, çalışmakla yükümlüdür. Tasfiye kurulu üyeleri yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğunu taşır.
Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Örnek Ana Sözleşmesinin 121. maddesi gereği tasfiye kurulu üyelerinin ana sözleşmenin 71. maddesinin c fıkrasındaki niteliklere haiz olması şarttır. Ayrıca tasfiye kurulu üyeleri hakkında 1163 Sayılı Kooperatifler Kanununun 62. maddesi hükmü uygulanır.
Kooperatifin unvanının ticaret sicilinden çıkarılması gerekir mi?
Tasfiyenin sona ermesi üzerine kooperatife ait unvanın ticaret sicilinden çıkarılması tasfiye memurları tarafından sicil memurluğundan talep olunur. Bu talep üzerine sicilden çıkarılma durumu tescil ve ilan ettirilir.
Tasfiyenin sonunda evrak ve defterler nerede ve kaç yıl saklanmalıdır?
Tasfiyenin sonunda evrak ve defterler on yıl saklanmak üzere notere verilir.
Kooperatifin unvanının ticaret sicilinden çıkarılması gerekir mi?
Tasfiyenin sona ermesi üzerine kooperatife ait unvanın ticaret sicilinden çıkarılması tasfiye memurları tarafından sicil memurluğundan talep olunur. Bu talep üzerine sicilden çıkarılma durumu tescil ve ilan ettirilir.
Tasfiyenin sonunda evrak ve defterler nerede ve kaç yıl saklanmalıdır?
Tasfiyenin sonunda evrak ve defterler on yıl saklanmak üzere notere verilir.
Tasfiye halinde kooperatifte alacaklıları davet ve koruma nasıl olmalıdır?
Alacaklı oldukları kooperatif defterleri veya diğer belgelerden anlaşılan ve ikametgâhları bilinen şahıslara duyurma işlemi mahalli örf ve adetlere göre, diğer alacaklılar ise Ticaret Sicili Gazetesi'nde ilan suretiyle kooperatifin dağılmasından haberdar edilerek alacaklarını beyana çağrılırlar. Alacaklı oldukları belli olanlar beyanda bulunmazlarsa alacaklarının tutarı notere verilir. Kooperatifin henüz vadesi dolmayan borçları ve ihtilaflı bulunan borçlarının karşılığı olan para da notere verilir.
Tasfiye memurları görevlerine başlar başlamaz ne yapmalıdır?
Tasfiye memurları görevlerine başlar başlamaz kooperatifin tasfiyesinin başlangıcındaki durumunu inceleyerek buna göre envanter defterleri ile bilançosunu düzenler ve genel kurulun onayına sunarlar. Tasfiye halinde genel kurul toplantılarında nisap aranmaz. Kararlar oy çokluğu ile verilir. Tasfiye memurları, kooperatif yönetim kurulu ve denetçileri davet ederek kooperatifin mali durumunu gösteren bir envanter ile bir bilançoyu birlikte düzenler. Bu düzenleme işinde sözü edilen organ, üyelerinden çalışmaya katılmayanları beklemek zorunda değildir. Tasfiye memurları, lüzum görürlerse kooperatif mallarına değer biçmek için eksperlere başvurabilirler. Düzenlenen envanter ile bilanço, tasfiye memurlarının huzurunda yönetim kurulu tarafından imzalanır. Envanter ve bilançonun imzalanmasından sonra tasfiye memurları dağılma halinde bulunan kooperatifin envanterde yazılı bütün malları ile evrak ve defterlerine el koyar (tarihli Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Örnek Ana Sözleşmesi 117. madde).
Tasfiye halinde kooperatifte alacaklıları davet ve koruma nasıl olmalıdır?
Alacaklı oldukları kooperatif defterleri veya diğer belgelerden anlaşılan ve ikametgâhları bilinen şahıslara duyurma işlemi mahalli örf ve adetlere göre, diğer alacaklılar ise Ticaret Sicili Gazetesi'nde ilan suretiyle kooperatifin dağılmasından haberdar edilerek alacaklarını beyana çağrılırlar.
Alacaklı oldukları belli olanlar beyanda bulunmazlarsa alacaklarının tutarı notere verilir. Kooperatifin henüz vadesi dolmayan borçları ve ihtilaflı bulunan borçlarının karşılığı olan para da notere verilir.
Tasfiye memurları görevlerine başlar başlamaz ne yapmalıdır?
Tasfiye memurları görevlerine başlar başlamaz kooperatifin tasfiyesinin başlangıcındaki durumunu inceleyerek buna göre envanter defterleri ile bilançosunu düzenler ve genel kurulun onayına sunarlar. Tasfiye halinde genel kurul toplantılarında nisap aranmaz. Kararlar oy çokluğu ile verilir.
Tasfiye memurları, kooperatif yönetim kurulu ve denetçileri davet ederek kooperatifin mali durumunu gösteren bir envanter ile bir bilançoyu birlikte düzenler. Bu düzenleme işinde sözü edilen organ, üyelerinden çalışmaya katılmayanları beklemek zorunda değildir.
Tasfiye memurları, lüzum görürlerse kooperatif mallarına değer biçmek için eksperlere başvurabilirler. Düzenlenen envanter ile bilanço, tasfiye memurlarının huzurunda yönetim kurulu tarafından imzalanır. Envanter ve bilançonun imzalanmasından sonra tasfiye memurları dağılma halinde bulunan kooperatifin envanterde yazılı bütün malları ile evrak ve defterlerine el koyar (tarihli Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Örnek Ana Sözleşmesi 117. madde).
Tasfiye memurları azledilebilir mi?
Genel kurul kararı ile atanmış olan tasfiye memurları yahut bu görevi yapan yönetim kurulu üyesi, genel kurul tarafından her zaman azledilebilir ve yerlerine yenileri atanabilir. Ortaklardan birinin isteği ile de mahkeme, haklı sebepler dolayısıyla tasfiye işlemini durdurabilir. Tasfiyeyi yürütmeye memur kimseleri azil ve yerlerine yenilerini atayabilir.
Tasfiye mamelekinin paylaştırılması nasıl olur?
Tasfiye haline giren kooperatifin bütün borçları ödendikten ve ortak pay bedelleri geri verildikten sonra kalan mallar genel kurul kararıyla ortağı bulunduğu üst birliğe devredilir veya ortaklar arasında bölüştürülür. Paylaştırma, dağılma anında kayıtlı ortaklar veya hukuki haletleri arasında eşit olarak yapılır (Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Örnek Ana Sözleşmesi 113. madde).
Tasfiye memurları azledilebilir mi?
Genel kurul kararı ile atanmış olan tasfiye memurları yahut bu görevi yapan yönetim kurulu üyesi, genel kurul tarafından her zaman azledilebilir ve yerlerine yenileri atanabilir. Ortaklardan birinin isteği ile de mahkeme, haklı sebepler dolayısıyla tasfiye işlemini durdurabilir. Tasfiyeyi yürütmeye memur kimseleri azil ve yerlerine yenilerini atayabilir.
Tasfiye mamelekinin paylaştırılması nasıl olur?
Tasfiye haline giren kooperatifin bütün borçları ödendikten ve ortak pay bedelleri geri verildikten sonra kalan mallar genel kurul kararıyla ortağı bulunduğu üst birliğe devredilir veya ortaklar arasında bölüştürülür. Paylaştırma, dağılma anında kayıtlı ortaklar veya hukuki haletleri arasında eşit olarak yapılır (Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Örnek Ana Sözleşmesi 113. madde).
Mahkeme veya genel kurulca tasfiye memurları seçilmediği takdirde tasfiye işlerini kim yapar?
Kooperatifler Kanununun 81. maddesi gereği, mahkeme veya genel kurulca tasfiye memurları seçilmediği takdirde tasfiye işlerini yönetim kurulu yapar. Tasfiye kurulu üyelerine, atamayı yapan merci tarafından tespit edilecek miktarda ücret ödenir.
Kooperatiflerin dağılma sebepleri nelerdir?
Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri Örnek Ana Sözleşmesi 110’uncu maddeye göre; a) Ana sözleşmede belirtilen süre genel kurul kararı ile uzatılmadığı takdirde (bunun için genel kuruldan fiilen kullanılan oyların 2/3 çoğunluğu gereklidir) b) Genel kurul kararı ile c) İflasın açılması ile d) Diğer bir kooperatifle birleşmesi veya devralınması suretiyle (Bunun için genel kurulda fiilen kullanılan oyların 2/3 çoğunluğu gereklidir), e) Kanunlarda ön görülen diğer hallerde (ortak adedinin yasal kurucu ortak adedinden aşağı düşmesi ile kooperatif organlarının kurulamaması, kooperatifin çalışma konusu dışında veya amme kanunlarına karşı çalışma göstermesi, kooperatifin kanuni tanımı dışına çıkması ve kar peşinde koşan bir ticari şirket hüviyetine girmesi, acze düşmesi gibi hallerde) GTH Bakanlığı'nın mahkemeden alacağı karar üzerine, f) Üç yıl üst üste olağan genel kurulunu yapmaması halinde, g) Amacına ulaşma imkânının bulunmadığının GTH Bakanlığı'nca tespiti halinde mahkemeden alacağı kararla dağılır.
Mahkeme veya genel kurulca tasfiye memurları seçilmediği takdirde tasfiye işlerini kim yapar?
Kooperatifler Kanununun 81. maddesi gereği, mahkeme veya genel kurulca tasfiye memurları seçilmediği takdirde tasfiye işlerini yönetim kurulu yapar. Tasfiye kurulu üyelerine, atamayı yapan merci tarafından tespit edilecek miktarda ücret ödenir.
Kooperatiflerin dağılma sebepleri nelerdir?
Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri Örnek Ana Sözleşmesi 110’uncu maddeye göre;
a) Ana sözleşmede belirtilen süre genel kurul kararı ile uzatılmadığı takdirde (bunun için genel kuruldan fiilen kullanılan oyların 2/3 çoğunluğu gereklidir)
b) Genel kurul kararı ile
c) İflasın açılması ile
d) Diğer bir kooperatifle birleşmesi veya devralınması suretiyle (Bunun için genel kurulda fiilen kullanılan oyların 2/3 çoğunluğu gereklidir),
e) Kanunlarda ön görülen diğer hallerde (ortak adedinin yasal kurucu ortak adedinden aşağı düşmesi ile kooperatif organlarının kurulamaması, kooperatifin çalışma konusu dışında veya amme kanunlarına karşı çalışma göstermesi, kooperatifin kanuni tanımı dışına çıkması ve kar peşinde koşan bir ticari şirket hüviyetine girmesi, acze düşmesi gibi hallerde) GTH Bakanlığı'nın mahkemeden alacağı karar üzerine,
f) Üç yıl üst üste olağan genel kurulunu yapmaması halinde,
g) Amacına ulaşma imkânının bulunmadığının GTH Bakanlığı'nca tespiti halinde mahkemeden alacağı kararla dağılır.
Kooperatifin tasfiye hali ne demektir?
Kooperatifin diğer bir kooperatifle birleşmesi hali hariç olmak üzere dağılan kooperatif tasfiye haline girer. Tasfiye haline giren kooperatif ortaklarla olan ilişkilerinde dahi tasfiye sonuna kadar tüzel kişiliğini korur ve unvanını (Tasfiye halinde) ibaresini eklemek suretiyle kullanmakta devam eder.
Kooperatifin tasfiye hali ne demektir?
Kooperatifin diğer bir kooperatifle birleşmesi hali hariç olmak üzere dağılan kooperatif tasfiye haline girer. Tasfiye haline giren kooperatif ortaklarla olan ilişkilerinde dahi tasfiye sonuna kadar tüzel kişiliğini korur ve unvanını (Tasfiye halinde) ibaresini eklemek suretiyle kullanmakta devam eder.
Ortaklardan hiçbiri, kendisi veya karısı/kocası yahut usul ve füruu ile kooperatif arasında şahsi bir işe veya davaya dair olan görüşmelerde oy hakkını kullanabilir mi?
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 50/2: "Ortaklardan hiçbiri, kendisi veya karısı/kocası yahut usul ve füruu ile kooperatif arasında şahsi bir işe veya davaya dair olan görüşmelerde oy hakkını kullanamaz. "Genel kuruldaki bu oylamalara katılmayacak olanlar şunlardır: • Kendisi ile ilgili görüşme yapılan ortaklar • Eşi ile ilgili görüşme yapılan ortaklar • Usulü (ana, baba, dede, nineleri gibi bütün "atalar") ile ilgili görüşme yapılan ortaklar • Füruu (Çocukları, torunları, torun çocukları gibi bütün "altsoyu") ile ilgili görüşme yapılan ortaklar.
Ortaklardan hiçbiri, kendisi veya karısı/kocası yahut usul ve füruu ile kooperatif arasında şahsi bir işe veya davaya dair olan görüşmelerde oy hakkını kullanabilir mi?
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 50/2: "Ortaklardan hiçbiri, kendisi veya karısı/kocası yahut usul ve füruu ile kooperatif arasında şahsi bir işe veya davaya dair olan görüşmelerde oy hakkını kullanamaz. "Genel kuruldaki bu oylamalara katılmayacak olanlar şunlardır:
• Kendisi ile ilgili görüşme yapılan ortaklar
• Eşi ile ilgili görüşme yapılan ortaklar
• Usulü (ana, baba, dede, nineleri gibi bütün "atalar") ile ilgili görüşme yapılan ortaklar
• Füruu (Çocukları, torunları, torun çocukları gibi bütün "altsoyu") ile ilgili görüşme yapılan ortaklar.
Kooperatif işlerinin görülmesine herhangi bir suretle katılmış olanlar, yönetim kurulunun ibrasına ait kararlarda oylamaya katılabilirler mi? Bu hüküm denetçiler hakkında uygulanır mı?
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 50/I: "Kooperatif işlerinin görülmesine herhangi bir suretle katılmış olanlar, yönetim kurulunun ibrasına ait kararlarda oylamaya katılamazlar. Bu hüküm denetçiler hakkında uygulanmaz. "Yönetim Kurulunun ibrasına ait kararlarda oylamaya katılmayacak kişiler şunlardır. • Yönetim kurulu üyeleri; • Aynı zamanda ortak olan kooperatifin müdürü • Aynı zamanda ortak olan kooperatif çalışanlar, • Aynı zamanda ortak olan kooperatif işlerinin görülmesine herhangi bir surette katılanlar (Müteahhit, mümessil, satıcılar, alıcılar vb.)
Kooperatif işlerinin görülmesine herhangi bir suretle katılmış olanlar, yönetim kurulunun ibrasına ait kararlarda oylamaya katılabilirler mi? Bu hüküm denetçiler hakkında uygulanır mı?
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 50/I: "Kooperatif işlerinin görülmesine herhangi bir suretle katılmış olanlar, yönetim kurulunun ibrasına ait kararlarda oylamaya katılamazlar. Bu hüküm denetçiler hakkında uygulanmaz. "Yönetim Kurulunun ibrasına ait kararlarda oylamaya katılmayacak kişiler şunlardır.
• Yönetim kurulu üyeleri;
• Aynı zamanda ortak olan kooperatifin müdürü
• Aynı zamanda ortak olan kooperatif çalışanlar,
• Aynı zamanda ortak olan kooperatif işlerinin görülmesine herhangi bir surette katılanlar (Müteahhit, mümessil, satıcılar, alıcılar vb.)
Kooperatifler Kanunu'nun 46. maddesi gereğince Hesap Tetkik Komisyonu seçilmesi halinde, bilanço incelemesi ve ibranın da geriye bırakılması gerekir mi?
Kooperatifler Kanunu'nun 46.maddesi gereğince Hesap Tetkik Komisyonu seçilmesi halinde, bilanço incelemesi ve ibranın da geriye bırakılması gerekecektir. Gündemin diğer maddelerinin görüşülmesine bir engel bulunmamaktadır. Hesap Tetkik Komisyonu'nun hesapları kooperatif merkezi dışında incelemek istemesi halinde, yöneticilerin defter ve belgeleri verme zorunluluğu bulunmadığı, ancak yöneticilerin incelemenin kooperatifte yapılabilmesi için lüzumlu şartları hazırlamakla görevli olduğu düşünülmektedir.
Kooperatifler Kanunu'nun 46. maddesi gereğince Hesap Tetkik Komisyonu seçilmesi halinde, bilanço incelemesi ve ibranın da geriye bırakılması gerekir mi?
Kooperatifler Kanunu'nun 46.maddesi gereğince Hesap Tetkik Komisyonu seçilmesi halinde, bilanço incelemesi ve ibranın da geriye bırakılması gerekecektir. Gündemin diğer maddelerinin görüşülmesine bir engel bulunmamaktadır.
Hesap Tetkik Komisyonu'nun hesapları kooperatif merkezi dışında incelemek istemesi halinde, yöneticilerin defter ve belgeleri verme zorunluluğu bulunmadığı, ancak yöneticilerin incelemenin kooperatifte yapılabilmesi için lüzumlu şartları hazırlamakla görevli olduğu düşünülmektedir.
Şartlı ibra kararı alınabilir mi?
Şartlı ibra kararı alınmamalıdır. "Hesap Tetkik Komisyonu raporunun olumlu çıkması halinde ibra olunmuştur:' ya da “… olumsuz çıkması halinde ibra edilmemiştir" gibi kararlar verilmemelidir. Böyle durumlarda ibra kararı ertelenmeli, Hesap Komisyonu Raporu geldikten sonra ibra kararı oylanmalıdır.
Şartlı ibra kararı alınabilir mi?
Şartlı ibra kararı alınmamalıdır. "Hesap Tetkik Komisyonu raporunun olumlu çıkması halinde ibra olunmuştur:' ya da “… olumsuz çıkması halinde ibra edilmemiştir" gibi kararlar verilmemelidir. Böyle durumlarda ibra kararı ertelenmeli, Hesap Komisyonu Raporu geldikten sonra ibra kararı oylanmalıdır.
Yönetim kurulu ve denetim kurulu üyelerinin ibra edilmemesi, bunların azledildiği anlamına gelir mi?
Yönetim kurulu ve denetim kurulu üyelerinin ibra edilmemesi, bunların azledildiği anlamına gelmez. Azil kararı da ayrıca verilmelidir.
Bilançonun onaylanması ile ibra gündemde ayrı maddeler halinde yer alıyorsa ne yapılmalı?
Bilançonun onaylanması ile ibra gündemde ayrı maddeler halinde yer alıyorsa: Bilanço onaylansa (kabul edilse) bile, yönetim kurulu ve denetim kurulu genel kurulca ibra edilmeyebilir. Yönetim kurulu ve denetim kurulu açıkça ibra edilmişse, bilançonun onaylanmaması da ibra kararını ortadan kaldırmaz.
Yönetim kurulu ve denetim kurulu üyelerinin ibra edilmemesi, bunların azledildiği anlamına gelir mi?
Yönetim kurulu ve denetim kurulu üyelerinin ibra edilmemesi, bunların azledildiği anlamına gelmez. Azil kararı da ayrıca verilmelidir.
Bilançonun onaylanması ile ibra gündemde ayrı maddeler halinde yer alıyorsa ne yapılmalı?
Bilançonun onaylanması ile ibra gündemde ayrı maddeler halinde yer alıyorsa: Bilanço onaylansa (kabul edilse) bile, yönetim kurulu ve denetim kurulu genel kurulca ibra edilmeyebilir. Yönetim kurulu ve denetim kurulu açıkça ibra edilmişse, bilançonun onaylanmaması da ibra kararını ortadan kaldırmaz.
Yönetim kurulu ve denetim kurulu raporları, bilanço ve gelir-gider cetveli toplantıda mutlaka okunmalı mıdır?
Yönetim kurulu ve denetim kurulu raporları, bilanço ve gelir-gider cetveli toplantıda mutlaka okunmalıdır. Bazı genel kurullarda, bunlar daha önceden ortaklara dağıtıldığı için okunmamaktadır. Toplantıya katılanların oybirliği varsa bu uygulamaya gidilebilir. Ama bir ortağın bile kabul etmemesi durumunda, bu rapor ve cetvellerin mutlaka okunması gerekir.
Bilanço nedir? Bilanço neden tanzim edilir?
Bilanço, konuya bakış açısına göre, değişik biçimlerde tanımlanmaktadır. İçeriği göz önünde tutulduğunda bilanço bir işletmenin belli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren bir tablodur. Vergi Usul Kanunu'na göre envanterde gösterilen kıymetlerin tasnifli ve karşılıklı olarak değerleri itibariyle tertiplenmiş hülasasıdır (Vergi Usul Kanunu madde 192). Genel olarak müteşebbisi bilanço tanzim etmeye zorlayan kanuni ve ekonomik sebepler şunlardır: Yönetime bilgi vermek İşletmeyi yönetenler, bilançoda ve ona ekli cetvel tablolarda mevcut rakamların kendilerine vereceği bilgiler sayesinde finansal analiz yaparlar. İşletmenin geçmişteki durumunu tespit edip, şimdiki ve gelecekteki durumu hakkında planlamalar yapabilmek için mali verileri oluştururlar. Kredi verenlere bilgi vermek Her teşebbüs belirli zamanlarda yabancı sermayeye ihtiyaç duyabilir. Kredi müesseseleri genellikle bankalardır. Bankalar herhangi bir işletmeye kredi vermeden önce kredinin geri dönme garantisini aramak zorundadırlar. Kredi talebi karşısında gizli veya açık yollarla, kredi talep eden müessesenin borç ve alacaklarının mali ve ekonomik potansiyeli hakkında istihbarat yaparlar. Genellikle bankalar bu araştırmalarını işletmenin bilançoları üzerinde yoğunlaştırırlar. Bu sebepten de müteşebbisin bilanço tanzim ederek kredi müesseselerine vermesi zorunlu olur. Ortaklara bilgi vermek Ortaklar teşebbüsün sahibidirler. Ancak, büyük ortaklı işletmelerde, genellikle kooperatiflerde ortaklar işletmenin sahibi olmakla birlikte bazı imkânsızlıklar nedeni ile yönetime karışmazlar. Ya aralarında ya da dışarıdan seçecekleri kişiler eli ile işletmeyi yönetirler. Yönetim ortaklardan aldığı direktiflere göre işletmeyi yönetecektir. Ancak, belirli devrelerde ortaklara hesap vermek ve ortakların denetimine tabi olmak durumundadır. İşte bu halde yönetimin ortaklara gerekli bilgileri verebilmesi ve ortakların da kendi istekleri istikametinde işletmenin yönetilip yönetilmediğini öğrenebilmesi, işletmede bilanço tanzimini zorunlu kılmaktadır. Kanuni zorunluluk Teşebbüslerde bilanço tanzim etmek çeşitli vergi ve idari kanunlarla zorunlu tutulmuştur.
Yönetim kurulu ve denetim kurulu raporları, bilanço ve gelir-gider cetveli toplantıda mutlaka okunmalı mıdır?
Yönetim kurulu ve denetim kurulu raporları, bilanço ve gelir-gider cetveli toplantıda mutlaka okunmalıdır. Bazı genel kurullarda, bunlar daha önceden ortaklara dağıtıldığı için okunmamaktadır. Toplantıya katılanların oybirliği varsa bu uygulamaya gidilebilir. Ama bir ortağın bile kabul etmemesi durumunda, bu rapor ve cetvellerin mutlaka okunması gerekir.
Bilanço nedir? Bilanço neden tanzim edilir?
Bilanço, konuya bakış açısına göre, değişik biçimlerde tanımlanmaktadır. İçeriği göz önünde tutulduğunda bilanço bir işletmenin belli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren bir tablodur. Vergi Usul Kanunu'na göre envanterde gösterilen kıymetlerin tasnifli ve karşılıklı olarak değerleri itibariyle tertiplenmiş hülasasıdır (Vergi Usul Kanunu madde 192).
Genel olarak müteşebbisi bilanço tanzim etmeye zorlayan kanuni ve ekonomik sebepler şunlardır:
Yönetime bilgi vermek
İşletmeyi yönetenler, bilançoda ve ona ekli cetvel tablolarda mevcut rakamların kendilerine vereceği bilgiler sayesinde finansal analiz yaparlar. İşletmenin geçmişteki durumunu tespit edip, şimdiki ve gelecekteki durumu hakkında planlamalar yapabilmek için mali verileri oluştururlar.
Kredi verenlere bilgi vermek
Her teşebbüs belirli zamanlarda yabancı sermayeye ihtiyaç duyabilir. Kredi müesseseleri genellikle bankalardır. Bankalar herhangi bir işletmeye kredi vermeden önce kredinin geri dönme garantisini aramak zorundadırlar. Kredi talebi karşısında gizli veya açık yollarla, kredi talep eden müessesenin borç ve alacaklarının mali ve ekonomik potansiyeli hakkında istihbarat yaparlar. Genellikle bankalar bu araştırmalarını işletmenin bilançoları üzerinde yoğunlaştırırlar. Bu sebepten de müteşebbisin bilanço tanzim ederek kredi müesseselerine vermesi zorunlu olur.
Ortaklara bilgi vermek
Ortaklar teşebbüsün sahibidirler. Ancak, büyük ortaklı işletmelerde, genellikle kooperatiflerde ortaklar işletmenin sahibi olmakla birlikte bazı imkânsızlıklar nedeni ile yönetime karışmazlar. Ya aralarında ya da dışarıdan seçecekleri kişiler eli ile işletmeyi yönetirler. Yönetim ortaklardan aldığı direktiflere göre işletmeyi yönetecektir. Ancak, belirli devrelerde ortaklara hesap vermek ve ortakların denetimine tabi olmak durumundadır. İşte bu halde yönetimin ortaklara gerekli bilgileri verebilmesi ve ortakların da kendi istekleri istikametinde işletmenin yönetilip yönetilmediğini öğrenebilmesi, işletmede bilanço tanzimini zorunlu kılmaktadır.
Kanuni zorunluluk
Teşebbüslerde bilanço tanzim etmek çeşitli vergi ve idari kanunlarla zorunlu tutulmuştur.
İbrayla ilgili hususlarda karar nisapları nedir?
İbra kararlarında da oyların yarıdan bir fazlasına itibar olunur (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 51). 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu ibra kararları için ağırlaştırıcı bir karar yeter sayısı aramamıştır. Ancak, bu konularda önce ana sözleşmeye mutlaka bakılmalıdır. Daha ağır ya da daha değişik bir yeter sayı öngörülmüş olabilir. O yeter sayı ve koşullarına göre karar verilecektir.
İbrayla ilgili hususlarda karar nisapları nedir?
İbra kararlarında da oyların yarıdan bir fazlasına itibar olunur (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 51). 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu ibra kararları için ağırlaştırıcı bir karar yeter sayısı aramamıştır. Ancak, bu konularda önce ana sözleşmeye mutlaka bakılmalıdır. Daha ağır ya da daha değişik bir yeter sayı öngörülmüş olabilir. O yeter sayı ve koşullarına göre karar verilecektir.
İbra kararı, o yıla ait işlemlerden dolayı hiçbir tazminat talebi kalmadığı sonucunu doğurur mu?
"İbra kararı, o yıla ait işlemlerden dolayı hiçbir tazminat talebi kalmadığı sonucunu doğurur. Genel kurul, bir kısım yöneticinin ibrasına ve bir kısmının ibra edilmemesine karar verilebileceği gibi, haklarından vazgeçerek veya haklarını tahsil etmek suretiyle sorumluları kurtarma iradesini açık veya örtülü biçimde ortaya koyabilir. Genel kurulun hiçbir koşul ileri sürmeden yıllık bilançoyu onaylamakla ibrayı da arzu ettiği varsayım olarak kabul edilmelidir. İbra edilmeyen yöneticileri dava hakkı mevcuttur" (11.HD.24.6.1976/E.76-2890, K.3333).
Yönetim ve denetim kurulu üyelerinin sorumluluk türleri nelerdir?
Yönetim ve denetim kurulu üyelerinin iki tür sorumluluğu vardır: Hukuki sorumluluk Kavram olarak, kooperatif adına eylem işlemlerde bulunanların, bu işlem ve eylemlerinin sonuçlarının kendilerine yüklenebilmesi ve bu nedenle verdikleri zararları tazmin yükümlülüğü altına girmeleri manasına gelmektedir. Genel kurul, yukarıda belirtildiği gibi bu konuda sorumluluğu kaldırır (ibra) ya da kaldırmaz (ibra etmez). Kaldırmaz ise, dava açılmasına karar verir ya da vermez (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 62, 66, 67, 42/4) Cezai sorumluluk Yönetim kurulunun suç işlemesi durumunda ortaya çıkar. (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 62/3, Ek.madde2) Genel kurul, bu sorumluluğu kendiliğinden kaldıramaz. "Kamu Davası”nı (toplumu) ilgilendirdiğinden kooperatifle ilgili olan ve olmayanlarda savcılığa suç duyurusunda bulunabilir. Kararı adli makamlar verir. İbra edilmeyen yönetim ve denetim kurulu üyeleri aleyhine dava açılabilir. Davanın açılabilmesi için, genel kurulda ayrıca "dava açma kararı açıkça alınmış olmalıdır. Genel anlamda bir karar, yasada öngörülen dava koşulu için yeterli değildir ".
İbra kararı, o yıla ait işlemlerden dolayı hiçbir tazminat talebi kalmadığı sonucunu doğurur mu?
"İbra kararı, o yıla ait işlemlerden dolayı hiçbir tazminat talebi kalmadığı sonucunu doğurur. Genel kurul, bir kısım yöneticinin ibrasına ve bir kısmının ibra edilmemesine karar verilebileceği gibi, haklarından vazgeçerek veya haklarını tahsil etmek suretiyle sorumluları kurtarma iradesini açık veya örtülü biçimde ortaya koyabilir. Genel kurulun hiçbir koşul ileri sürmeden yıllık bilançoyu onaylamakla ibrayı da arzu ettiği varsayım olarak kabul edilmelidir. İbra edilmeyen yöneticileri dava hakkı mevcuttur" (11.HD.24.6.1976/E.76-2890, K.3333).
Yönetim ve denetim kurulu üyelerinin sorumluluk türleri nelerdir?
Yönetim ve denetim kurulu üyelerinin iki tür sorumluluğu vardır:
Hukuki sorumluluk
Kavram olarak, kooperatif adına eylem işlemlerde bulunanların, bu işlem ve eylemlerinin sonuçlarının kendilerine yüklenebilmesi ve bu nedenle verdikleri zararları tazmin yükümlülüğü altına girmeleri manasına gelmektedir. Genel kurul, yukarıda belirtildiği gibi bu konuda sorumluluğu kaldırır (ibra) ya da kaldırmaz (ibra etmez). Kaldırmaz ise, dava açılmasına karar verir ya da vermez (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 62, 66, 67, 42/4)
Cezai sorumluluk
Yönetim kurulunun suç işlemesi durumunda ortaya çıkar. (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 62/3, Ek.madde2) Genel kurul, bu sorumluluğu kendiliğinden kaldıramaz. "Kamu Davası”nı (toplumu) ilgilendirdiğinden kooperatifle ilgili olan ve olmayanlarda savcılığa suç duyurusunda bulunabilir. Kararı adli makamlar verir. İbra edilmeyen yönetim ve denetim kurulu üyeleri aleyhine dava açılabilir. Davanın açılabilmesi için, genel kurulda ayrıca "dava açma kararı açıkça alınmış olmalıdır. Genel anlamda bir karar, yasada öngörülen dava koşulu için yeterli değildir ".
İbra nedir?
İbra, kısaca aklama demektir. Dernek veya kooperatif gibi ortaklıkların genel kurullarında yöneticilerin ve denetçilerin ana sözleşme hükümleri ve genel kurul kararlarına uygun faaliyet yapıp yapmadığı, görevlerini yaparken kusur işleyip işlemedikleri hakkında genel kurulun görüşü alınır. Genel kurul, oylama sonucunda yönetim ve denetleme kurullarını aklar (ibra eder) veya aklamaz.
İbra nedir?
İbra, kısaca aklama demektir. Dernek veya kooperatif gibi ortaklıkların genel kurullarında yöneticilerin ve denetçilerin ana sözleşme hükümleri ve genel kurul kararlarına uygun faaliyet yapıp yapmadığı, görevlerini yaparken kusur işleyip işlemedikleri hakkında genel kurulun görüşü alınır. Genel kurul, oylama sonucunda yönetim ve denetleme kurullarını aklar (ibra eder) veya aklamaz.
Denetçilerin yükümlülükleri nelerdir?
Açıklama yapma yükümlülüğü (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 66/3) Ortaklar gerekli gördükleri hususlarda denetçilerin dikkatini çekmeye ve açıklama yapılmasını istemeye yetkilidirler. Bu maddeye göre ortaklar denetçilere bir şikâyette bulunabileceği gibi, denetçilerden bir hususun aydınlatılmasını da talep edebilirler. Ortakların açıklama yapılmasını isteyebileceği hususlar Kooperatifler Kanununun 25. maddesinde belirtilmiştir. Yıllık rapor düzenleme yükümlülüğü 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 67/I’e göre denetçiler her yıl yazılı bir raporla beraber tekliflerini genel kurula sunmaya mecburdurlar. Kooperatif ortakları kooperatifin yapısı, işlem ve hesapları ile ilgili bilgileri denetçi raporları aracılığı ile öğrenmektedirler. Bu raporlar yönetim kurulu ve denetçilerin ibrasında etkili olan bir unsurdur. Noksanlıkları ve kanun veya ana sözleşmeye aykırılıkları haber verme yükümlülüğü 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 67/II’ye göre denetçiler görevleri çerçevesinde, işlerin yürütülmesinde gördükleri noksanlıkları, kanun veya ana sözleşmeye aykırı hareketleri bundan sorumlu olanların bağlı bulundukları organa ve gerekli hallerde aynı zamanda genel kurula haber vermekle yükümlüdürler. Toplantılara katılma yükümlülüğü 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 67/III’e göre denetçiler yönetim ve genel kurul toplantılarına katılırlar. Ancak, yönetim kurulunda oy kullanamazlar. Denetçiler bu sayede yönetim kurulunun mevzuat hükümlerine uygun hareket edip etmediğini takip edebilirler. Sır saklama yükümlülüğü (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 68) Denetçiler görevlerini yaptıkları sırada öğrendikleri ve açıklamasında kooperatifin veya ortakların şahısları için zarar umulan hususları kooperatif ortaklarına ve üçüncü kişilere açıklayamazlar.
Denetçilerin hakları nelerdir?
Bilgi isteme hakkı Denetçilerin denetim yükümlülüklerini yerine getirebilmeleri için kooperatifin defter ve belgelerine ulaşabilmeleri gerekir. Yöneticiler, denetleme kurulundan gelecek talep üzerine bu bilgileri vermekle yükümlüdür (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 66). Mali haklar Karşılıklı yardım ve dayanışma anlayışı içinde ortaklarının menfaatlerini karşılamak amacıyla kurulan kooperatiflerin organlarında hizmet görmek için maddi bir karşılık beklenmemesi normal olmasına rağmen denetçilere, aylık toplantı başına huzur hakkı veya yıllık bir ücret verilmesi düşünülebilir. Özellikle ortak olmayan denetçilere hizmetlerinin karşılığı bir ücret ödenmesi işin gereğidir. Denetçilerin kooperatif işleri ile ilgili olarak yapacakları seyahat için yolluk (harcırah) ödenmesi de gerekir. Denetçilere verilecek aylık veya yıllık ücret miktarı, genel kurulca kararlaştırılabilir.
Denetçilerin yönetim kurulu üyelerinin üyelik şartlarının araştırma yetkisi var mıdır?
1988 yılında kabul edilen 3476 sayılı kanunla değiştirilen 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu 56 ncı maddesine getirilen bir fıkra ile yönetim kurulu üyeliğine seçilen kişilerin, üyelik şartlarına haiz olup olmadığının araştırılması hususu denetçilere görev olarak verilmiştir. Araştırma görevini yerine getirmeyen denetim kurulu üyeleri hakkında cezai müeyyide uygulanması söz konusudur (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu Ek madde 2/3).
Denetçilerin yükümlülükleri nelerdir?
Açıklama yapma yükümlülüğü
(1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 66/3) Ortaklar gerekli gördükleri hususlarda denetçilerin dikkatini çekmeye ve açıklama yapılmasını istemeye yetkilidirler. Bu maddeye göre ortaklar denetçilere bir şikâyette bulunabileceği gibi, denetçilerden bir hususun aydınlatılmasını da talep edebilirler. Ortakların açıklama yapılmasını isteyebileceği hususlar Kooperatifler Kanununun 25. maddesinde belirtilmiştir.
Yıllık rapor düzenleme yükümlülüğü
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 67/I’e göre denetçiler her yıl yazılı bir raporla beraber tekliflerini genel kurula sunmaya mecburdurlar. Kooperatif ortakları kooperatifin yapısı, işlem ve hesapları ile ilgili bilgileri denetçi raporları aracılığı ile öğrenmektedirler. Bu raporlar yönetim kurulu ve denetçilerin ibrasında etkili olan bir unsurdur.
Noksanlıkları ve kanun veya ana sözleşmeye aykırılıkları haber verme yükümlülüğü
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 67/II’ye göre denetçiler görevleri çerçevesinde, işlerin yürütülmesinde gördükleri noksanlıkları, kanun veya ana sözleşmeye aykırı hareketleri bundan sorumlu olanların bağlı bulundukları organa ve gerekli hallerde aynı zamanda genel kurula haber vermekle yükümlüdürler.
Toplantılara katılma yükümlülüğü
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 67/III’e göre denetçiler yönetim ve genel kurul toplantılarına katılırlar. Ancak, yönetim kurulunda oy kullanamazlar. Denetçiler bu sayede yönetim kurulunun mevzuat hükümlerine uygun hareket edip etmediğini takip edebilirler.
Sır saklama yükümlülüğü
(1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 68) Denetçiler görevlerini yaptıkları sırada öğrendikleri ve açıklamasında kooperatifin veya ortakların şahısları için zarar umulan hususları kooperatif ortaklarına ve üçüncü kişilere açıklayamazlar.
Denetçilerin hakları nelerdir?
Bilgi isteme hakkı
Denetçilerin denetim yükümlülüklerini yerine getirebilmeleri için kooperatifin defter ve belgelerine ulaşabilmeleri gerekir. Yöneticiler, denetleme kurulundan gelecek talep üzerine bu bilgileri vermekle yükümlüdür (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 66).
Mali haklar
Karşılıklı yardım ve dayanışma anlayışı içinde ortaklarının menfaatlerini karşılamak amacıyla kurulan kooperatiflerin organlarında hizmet görmek için maddi bir karşılık beklenmemesi normal olmasına rağmen denetçilere, aylık toplantı başına huzur hakkı veya yıllık bir ücret verilmesi düşünülebilir. Özellikle ortak olmayan denetçilere hizmetlerinin karşılığı bir ücret ödenmesi işin gereğidir. Denetçilerin kooperatif işleri ile ilgili olarak yapacakları seyahat için yolluk (harcırah) ödenmesi de gerekir. Denetçilere verilecek aylık veya yıllık ücret miktarı, genel kurulca kararlaştırılabilir.
Denetçilerin yönetim kurulu üyelerinin üyelik şartlarının araştırma yetkisi var mıdır?
1988 yılında kabul edilen 3476 sayılı kanunla değiştirilen 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu 56 ncı maddesine getirilen bir fıkra ile yönetim kurulu üyeliğine seçilen kişilerin, üyelik şartlarına haiz olup olmadığının araştırılması hususu denetçilere görev olarak verilmiştir. Araştırma görevini yerine getirmeyen denetim kurulu üyeleri hakkında cezai müeyyide uygulanması söz konusudur (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu Ek madde 2/3).
Denetçiliğin boşalması halinde ne yapılmalıdır?
Kooperatifler Kanunu, denetçilerin genel kurulca seçileceğini hükme bağlamış,"yedek denetçi" seçilmesine de imkân vermiştir. Denetçilerin ölümü, çekilmesi, bir maniden dolayı görevlerini yapamayacak halde bulunması, iflası veya hacir altına alınması gibi nedenlerle görevlerinin sona ermesi ve ağır para cezasıyla veya sahtekârlık, emniyeti suiistimal, hırsızlık, dolandırıcılık suçlarından dolayı mahkumiyet halinde, yerlerine sırasıyla denetçilerden en çok oy alanlar göreve çağrılırlar.
Denetçi seçilen tüzel kişilerin temsilci ataması nasıldır?
Tüzel kişiler, kooperatif ortağı olabildiklerinden, bunların da denetleme kuruluna seçilmeleri mümkündür (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 55). Denetleme kuruluna seçilen tüzel kişi, temsilcisinin adını kooperatife bildirir. Kendisini temsilen atadığı gerçek kişiyi her zaman azledebilir. Değişiklik halinde durumun ticaret siciline tescil ve ilanı zorunludur. Genel kurul toplantısına tüzel kişiyi temsilen katılmış kişi bizzat kendisi ismen denetçiliğe seçilmiş ise, tüzel kişi tarafından azledilemez. Denetleme görevi, denetçiliğe seçilen tüzel kişilik adına, temsilci tarafından ifa olunur.
Denetçiliğin boşalması halinde ne yapılmalıdır?
Kooperatifler Kanunu, denetçilerin genel kurulca seçileceğini hükme bağlamış,"yedek denetçi" seçilmesine de imkân vermiştir. Denetçilerin ölümü, çekilmesi, bir maniden dolayı görevlerini yapamayacak halde bulunması, iflası veya hacir altına alınması gibi nedenlerle görevlerinin sona ermesi ve ağır para cezasıyla veya sahtekârlık, emniyeti suiistimal, hırsızlık, dolandırıcılık suçlarından dolayı mahkumiyet halinde, yerlerine sırasıyla denetçilerden en çok oy alanlar göreve çağrılırlar.
Denetçi seçilen tüzel kişilerin temsilci ataması nasıldır?
Tüzel kişiler, kooperatif ortağı olabildiklerinden, bunların da denetleme kuruluna seçilmeleri mümkündür (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 55).
Denetleme kuruluna seçilen tüzel kişi, temsilcisinin adını kooperatife bildirir. Kendisini temsilen atadığı gerçek kişiyi her zaman azledebilir. Değişiklik halinde durumun ticaret siciline tescil ve ilanı zorunludur.
Genel kurul toplantısına tüzel kişiyi temsilen katılmış kişi bizzat kendisi ismen denetçiliğe seçilmiş ise, tüzel kişi tarafından azledilemez. Denetleme görevi, denetçiliğe seçilen tüzel kişilik adına, temsilci tarafından ifa olunur.
Birbirleriyle akrabalığın yoğun olduğu yerlerde denetleme kurulunu oluşturmada güçlük yaşanmaktadır. Bu sorunun çözümü yok mu?
Tarımsal kalkınma kooperatiflerinde denetleme kuruluna üyelerinden birisi ortaklar dışından seçilebilir. Dolayısıyla, birbiriyle 4. dereceden daha yakın olmayan 2 ortak bulmak yeterlidir. Kurula seçilecek 3. üye ortak olmayan bir öğretmen, muhasebeci vb. olabilir.
Yakınlık (hısımlık) derecesi nasıl hesaplanır?
Ortak bir ataya sahip insanlar birbirleriyle akrabadır. Örneğin; baba bir üvey kardeşler 2. derece, öz kardeşler 1. derece, amca-yeğen 3. derece, kuzenler 4. derece akrabadır. Özetle; aynı denetleme veya yönetim kurulunda amca-yeğen, teyze-yeğen, dayı-yeğen, öz ve üvey kardeşler bulunamaz. Ayrıca, kayın hısımlığı da dikkate alınmalıdır. Şöyle ki, evli olanların kendi soylarıyla yakınlıkları eşleri için de geçerli kabul edilmektedir. Örneğin, aynı yönetim veya denetleme kurulunda enişte-kayın yer alamaz; çünkü enişte-kayın birbirleriyle 1. derece akraba sayılırlar.
Birbirleriyle akrabalığın yoğun olduğu yerlerde denetleme kurulunu oluşturmada güçlük yaşanmaktadır. Bu sorunun çözümü yok mu?
Tarımsal kalkınma kooperatiflerinde denetleme kuruluna üyelerinden birisi ortaklar dışından seçilebilir. Dolayısıyla, birbiriyle 4. dereceden daha yakın olmayan 2 ortak bulmak yeterlidir. Kurula seçilecek 3. üye ortak olmayan bir öğretmen, muhasebeci vb. olabilir.
Yakınlık (hısımlık) derecesi nasıl hesaplanır?
Ortak bir ataya sahip insanlar birbirleriyle akrabadır. Örneğin; baba bir üvey kardeşler 2. derece, öz kardeşler 1. derece, amca-yeğen 3. derece, kuzenler 4. derece akrabadır. Özetle; aynı denetleme veya yönetim kurulunda amca-yeğen, teyze-yeğen, dayı-yeğen, öz ve üvey kardeşler bulunamaz.
Ayrıca, kayın hısımlığı da dikkate alınmalıdır. Şöyle ki, evli olanların kendi soylarıyla yakınlıkları eşleri için de geçerli kabul edilmektedir. Örneğin, aynı yönetim veya denetleme kurulunda enişte-kayın yer alamaz; çünkü enişte-kayın birbirleriyle 1. derece akraba sayılırlar.
Denetçiler kaç yıl için seçilmeli?
Tarımsal kalkınma kooperatiflerinde denetçilerin en az bir yıl, en çok 4 yıl için seçilir. Doğrusu, yönetim kurulu için öngörülen süre ile aynı olmasıdır. Önerilen süre, 4 yıldır. Çünkü hem yönetim ve denetleme kurulu için deneyim kazanma ve işini doğru yapma için yeterli zaman verilmiş olur ve hem de genel kurul harcamaları asgariye indirilmiş olur.
Bağımsız denetim kuruluşları tarafından denetim yapılabilir mi?
Bu yolla denetimde kooperatif dışında işletmelerin hesap ve işlemleri denetlemek amacıyla kurulmuş "Bağımsız Denetleme Kuruluşlarına" başvurularak, kooperatifin bütün hesap ve kayıtlarının incelettirilmesi yolu ile yapılır. Bunlar mali müşavirler olabilir. Maddi olanakları yerinde olan kooperatiflerin, denetleme kurullarını aktifleştirmelerinin yanı sıra, bir bağımsız denetleme kuruluşundan denetim hizmeti alması kesinlikle önerilen bir durumdur. Bu, sadece denetim hizmeti değil, aynı zamanda önemli bir danışmanlık hizmeti demektir.
Denetçiler kaç yıl için seçilmeli?
Tarımsal kalkınma kooperatiflerinde denetçilerin en az bir yıl, en çok 4 yıl için seçilir.
Doğrusu, yönetim kurulu için öngörülen süre ile aynı olmasıdır. Önerilen süre, 4 yıldır. Çünkü hem yönetim ve denetleme kurulu için deneyim kazanma ve işini doğru yapma için yeterli zaman verilmiş olur ve hem de genel kurul harcamaları asgariye indirilmiş olur.
Bağımsız denetim kuruluşları tarafından denetim yapılabilir mi?
Bu yolla denetimde kooperatif dışında işletmelerin hesap ve işlemleri denetlemek amacıyla kurulmuş "Bağımsız Denetleme Kuruluşlarına" başvurularak, kooperatifin bütün hesap ve kayıtlarının incelettirilmesi yolu ile yapılır. Bunlar mali müşavirler olabilir.
Maddi olanakları yerinde olan kooperatiflerin, denetleme kurullarını aktifleştirmelerinin yanı sıra, bir bağımsız denetleme kuruluşundan denetim hizmeti alması kesinlikle önerilen bir durumdur. Bu, sadece denetim hizmeti değil, aynı zamanda önemli bir danışmanlık hizmeti demektir.
Kamu kuruluş ve müesseseleri kooperatifleri nasıl denetler?
Kooperatif ve üst birliklerinin kendi kendilerine yetmesi, demokratik bir biçimde kararlarını alıp uygulaması, iç denetim mekanizmalarını işleterek amacına hizmet etmesi arzu edilen, hedeflenen durumdur. Ortakların iktisadi menfaatlerini karşılamak amacıyla kurulan kooperatiflerin başarıya ulaşmasının hayati önemi bulunduğundan, iç denetim mekanizmalarının işlemediği ve üst birliklerin aktif rol oynamadığı hallerde ilgili Bakanlık devreye girmek zorunda kalmaktadır.
Kamu kuruluş ve müesseseleri kooperatifleri nasıl denetler?
Kooperatif ve üst birliklerinin kendi kendilerine yetmesi, demokratik bir biçimde kararlarını alıp uygulaması, iç denetim mekanizmalarını işleterek amacına hizmet etmesi arzu edilen, hedeflenen durumdur. Ortakların iktisadi menfaatlerini karşılamak amacıyla kurulan kooperatiflerin başarıya ulaşmasının hayati önemi bulunduğundan, iç denetim mekanizmalarının işlemediği ve üst birliklerin aktif rol oynamadığı hallerde ilgili Bakanlık devreye girmek zorunda kalmaktadır.
Kooperatif üst kuruluşları kooperatifleri nasıl denetler?
Kooperatiflerin üst kuruluşlarını (Kooperatif bölge birlikleri, kooperatif merkez birlikleri ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliği) oluşturmaya imkân tanıyan 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu, kooperatif üst örgütlerinin, kuruluş amaçları arasına kooperatiflerin denetimini de yapabilmesi hakkında hüküm koymuştur. (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 70). Buna göre kooperatif bölge birliklerinin ve kooperatif merkez birliklerinin de kooperatifleri denetleme yetkisi vardır. Üst kuruluşlar, birliklerine üye olan kooperatifleri denetleme hakkı ve görevine sahiptir.
Kooperatif üst kuruluşları kooperatifleri nasıl denetler?
Kooperatiflerin üst kuruluşlarını (Kooperatif bölge birlikleri, kooperatif merkez birlikleri ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliği) oluşturmaya imkân tanıyan 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu, kooperatif üst örgütlerinin, kuruluş amaçları arasına kooperatiflerin denetimini de yapabilmesi hakkında hüküm koymuştur. (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 70). Buna göre kooperatif bölge birliklerinin ve kooperatif merkez birliklerinin de kooperatifleri denetleme yetkisi vardır. Üst kuruluşlar, birliklerine üye olan kooperatifleri denetleme hakkı ve görevine sahiptir.
Kooperatif denetçileri, kooperatifi nasıl denetler?
Denetleme kuruluna kısaca denetçiler adı verilmektedir (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 65). Denetçiler, kendilerini bu göreve getiren kooperatif genel kurulu namına, kooperatif yöneticilerinin bütün işlem ve hesaplarını ihtimamla gözetmek ve denetlemek yetkisine ve görevine sahiptirler. Ana sözleşme gereği denetçiler yılda en az dört defa toplanarak; kooperatifin işlemlerini ve hesaplarını denetler, malları ve kasayı sayar ve görülen noksanlıkları, düzensizlikleri inceleyerek bunları birer rapora bağlayarak "Denetçiler Denetim Raporları" dosyasında saklarlar. Denetçiler, yıllık genel kurul toplantısından 35 gün önce bilançoyu, yönetim kurulunun hazırladığı yıllık çalışma raporu ve bütçeyi inceleyerek gerekli gördüğü işlemleri, hesap ve mevcutları elden geçirir ve düşüncesini açık olarak belirterek yıllık rapor hazırlar. Denetçilerin hazırlamış olduğu yıllık denetim raporu genel kurul tarihinden en az 2 hafta önce ilan edilir ve bir sonraki genel kurula kadar ortakların görebileceği bir yerde tutulur. Denetçiler, yapacağı toplantılarda yönetim kurulunun çalışma düzenini ve başarı derecesini takip ederek gerekli uyarılarda bulunurlar. Yaptıkları inceleme sonunda buldukları noksan ve hataların giderilmesi için gerekli tedbirleri almak üzere ilgili makam ve organlara haber vermek durumundadırlar.
Ortaklar kooperatifi nasıl denetler?
Kooperatif yöneticilerinin amaçları doğrultusunda gösterdikleri çalışmaların yeterli olup olmadığı, ne ölçüde amaca ulaşmaya imkân vereceği, aksaklıklar varsa bunların tespiti ortakların bizzat yapacakları denetleme ile tespit edilebilir. Ortaklar kooperatif yönetimine karşı ilgisiz kalırlar, yöneticilerin girişimlerini yakından izlemezlerse, kooperatif amacına ulaşamaz ve devlet başta olmak üzere kamu teşekküllerine yük olmaya ve sonunda dağılmaya mahkûm olur. Kanunlarımız, kooperatif ortaklarına denetim yapmaları için yeterli hak tanımıştır. Ortaklar kooperatifi aşağıda belirtilen olanaklardan yararlanarak denetleyebilirler. a) Bilgi edinmek yolu ile denetim yönetim kurulunun yıllık gelir-gider farkının dağıtım şekli hakkındaki tekliflerini ihtiva eden "yıllık çalışma raporu ve denetçiler raporu genel kurulun yıllık toplantısından" en az on beş gün öncesinden itibaren bir yıl süre ile kooperatif merkezinde ve varsa şubelerinde ortakların tetkikine amade tutulur. (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 24/l). Talep eden ortaklara bilanço ve gelir gider farkı hesaplarının birer suretinin verilmesi mecburidir (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 24/II). Ortakların bilgi edinmek hakkı, ana sözleşme veya kooperatif organlarından birinin kararıyla bertaraf edilemez veya sınırlandırılamaz (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 24/III). b) Özel izin ile defterleri tetkik etme hakkı almak için ortakların genel kuruldan izin kararı çıkarması gerekir. Bu izne bağlı olarak kooperatifin ticari defterleri ve haberleşme ile ilgili hususlarını inceleyebilirler (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 25/I). c) Genel kurul toplantısına katılarak kanun ve ana sözleşme ile tespit edilen yükümlülüklerini yerine getiren ortaklar kooperatif faaliyetleri hakkında konuşmak, önerilerde bulunmak, oyunu kullanmak suretiyle denetleme imkânı bulabilirler (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 26). Fakat aynı maddede genel kurula katılabilmek için, kooperatife en az "üç ay önceden ortak olma" şartı aranmaktadır. d) Dava hakkından yararlanarak ortaklar genel kurul kararlarının kanuna, ana sözleşme hükümlerine ve iyi niyet esaslarına aykırı olduğu iddiasıyla iptal davası açabilirler. Davayı açabilmek için genel kurul toplantısını izleyen günden başlayarak 1 ay içinde, kooperatif merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemeye başvuru şarttır (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 53). Buradaki 1 aylık süre hak düşürücü bir süredir.
Kooperatif denetçileri, kooperatifi nasıl denetler?
Denetleme kuruluna kısaca denetçiler adı verilmektedir (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 65). Denetçiler, kendilerini bu göreve getiren kooperatif genel kurulu namına, kooperatif yöneticilerinin bütün işlem ve hesaplarını ihtimamla gözetmek ve denetlemek yetkisine ve görevine sahiptirler.
Ana sözleşme gereği denetçiler yılda en az dört defa toplanarak; kooperatifin işlemlerini ve hesaplarını denetler, malları ve kasayı sayar ve görülen noksanlıkları, düzensizlikleri inceleyerek bunları birer rapora bağlayarak "Denetçiler Denetim Raporları" dosyasında saklarlar.
Denetçiler, yıllık genel kurul toplantısından 35 gün önce bilançoyu, yönetim kurulunun hazırladığı yıllık çalışma raporu ve bütçeyi inceleyerek gerekli gördüğü işlemleri, hesap ve mevcutları elden geçirir ve düşüncesini açık olarak belirterek yıllık rapor hazırlar.
Denetçilerin hazırlamış olduğu yıllık denetim raporu genel kurul tarihinden en az 2 hafta önce ilan edilir ve bir sonraki genel kurula kadar ortakların görebileceği bir yerde tutulur.
Denetçiler, yapacağı toplantılarda yönetim kurulunun çalışma düzenini ve başarı derecesini takip ederek gerekli uyarılarda bulunurlar. Yaptıkları inceleme sonunda buldukları noksan ve hataların giderilmesi için gerekli tedbirleri almak üzere ilgili makam ve organlara haber vermek durumundadırlar.
Ortaklar kooperatifi nasıl denetler?
Kooperatif yöneticilerinin amaçları doğrultusunda gösterdikleri çalışmaların yeterli olup olmadığı, ne ölçüde amaca ulaşmaya imkân vereceği, aksaklıklar varsa bunların tespiti ortakların bizzat yapacakları denetleme ile tespit edilebilir. Ortaklar kooperatif yönetimine karşı ilgisiz kalırlar, yöneticilerin girişimlerini yakından izlemezlerse, kooperatif amacına ulaşamaz ve devlet başta olmak üzere kamu teşekküllerine yük olmaya ve sonunda dağılmaya mahkûm olur.
Kanunlarımız, kooperatif ortaklarına denetim yapmaları için yeterli hak tanımıştır. Ortaklar kooperatifi aşağıda belirtilen olanaklardan yararlanarak denetleyebilirler.
a) Bilgi edinmek yolu ile denetim yönetim kurulunun yıllık gelir-gider farkının dağıtım şekli hakkındaki tekliflerini ihtiva eden "yıllık çalışma raporu ve denetçiler raporu genel kurulun yıllık toplantısından" en az on beş gün öncesinden itibaren bir yıl süre ile kooperatif merkezinde ve varsa şubelerinde ortakların tetkikine amade tutulur. (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 24/l). Talep eden ortaklara bilanço ve gelir gider farkı hesaplarının birer suretinin verilmesi mecburidir (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 24/II). Ortakların bilgi edinmek hakkı, ana sözleşme veya kooperatif organlarından birinin kararıyla bertaraf edilemez veya sınırlandırılamaz (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 24/III).
b) Özel izin ile defterleri tetkik etme hakkı almak için ortakların genel kuruldan izin kararı çıkarması gerekir. Bu izne bağlı olarak kooperatifin ticari defterleri ve haberleşme ile ilgili hususlarını inceleyebilirler (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 25/I).
c) Genel kurul toplantısına katılarak kanun ve ana sözleşme ile tespit edilen yükümlülüklerini yerine getiren ortaklar kooperatif faaliyetleri hakkında konuşmak, önerilerde bulunmak, oyunu kullanmak suretiyle denetleme imkânı bulabilirler (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 26). Fakat aynı maddede genel kurula katılabilmek için, kooperatife en az "üç ay önceden ortak olma" şartı aranmaktadır.
d) Dava hakkından yararlanarak ortaklar genel kurul kararlarının kanuna, ana sözleşme hükümlerine ve iyi niyet esaslarına aykırı olduğu iddiasıyla iptal davası açabilirler. Davayı açabilmek için genel kurul toplantısını izleyen günden başlayarak 1 ay içinde, kooperatif merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemeye başvuru şarttır (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 53). Buradaki 1 aylık süre hak düşürücü bir süredir.
Kooperatifler hangi şekillerde denetlenir?
Türk Kooperatif Hukuku'nda, kooperatiflerin 5 farklı yolla denetlenmesi öngörülmüştür. 1) Ortaklar tarafından yapılan denetim, 2) Kooperatif denetçileri tarafından yapılan denetim 3) Kooperatif üst kuruluşları tarafından yapılan denetim, 4) Kamu kuruluşları ve müesseseleri tarafından yapılan denetim, 5) Bağımsız denetim kuruluşları tarafından yapılan denetim
Kooperatifler hangi şekillerde denetlenir?
Türk Kooperatif Hukuku'nda, kooperatiflerin 5 farklı yolla denetlenmesi öngörülmüştür.
1) Ortaklar tarafından yapılan denetim,
2) Kooperatif denetçileri tarafından yapılan denetim
3) Kooperatif üst kuruluşları tarafından yapılan denetim,
4) Kamu kuruluşları ve müesseseleri tarafından yapılan denetim,
5) Bağımsız denetim kuruluşları tarafından yapılan denetim
Kooperatiflerde denetim nedir ve neden yapılır?
Denetim bir kişi bir kurum veya bir iktidarın değişik yönlerden görünümünün, yapısının, işlerliğinin ve uğraşılarının; yanlışlık, çelişki, tutarsızlık veya eksiklik içerip içermediğinin yasalar, tüzükler, yönetmelikler, kararlar ve akıcı yaklaşımlar çerçevesinde ölçülmesi, gözlemlenmesi ve izlenmesi için yapılan tüm uğraşlardır. Kısaca işin doğru ve yöntemine uygun olarak yapılıp yapılmadığının murakabe, teftiş ve kontrol edilmesidir. Yöneticilerin gereği kadar çalışıp çalışmadıkları ve çalışmalarına iyi niyet hâkim olup olmadığı denetim ile anlaşılır.
Kooperatiflerde denetim nedir ve neden yapılır?
Denetim bir kişi bir kurum veya bir iktidarın değişik yönlerden görünümünün, yapısının, işlerliğinin ve uğraşılarının; yanlışlık, çelişki, tutarsızlık veya eksiklik içerip içermediğinin yasalar, tüzükler, yönetmelikler, kararlar ve akıcı yaklaşımlar çerçevesinde ölçülmesi, gözlemlenmesi ve izlenmesi için yapılan tüm uğraşlardır. Kısaca işin doğru ve yöntemine uygun olarak yapılıp yapılmadığının murakabe, teftiş ve kontrol edilmesidir.
Yöneticilerin gereği kadar çalışıp çalışmadıkları ve çalışmalarına iyi niyet hâkim olup olmadığı denetim ile anlaşılır.
Kooperatif yöneticilerinin mal bildiriminde bulunmaları gerekir mi?
04.05.1990 tarih ve 20508 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 3628 sayılı "Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzlukla Mücadele Kanunu"nun 2. maddesinin, (f) fıkrasına göre GTHB görev alanındaki kooperatiflerin ve birliklerin başkanları, yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürleri mal bildiriminde bulunmak zorundadır. Faaliyet sahası içerisinde bulunan GTHB görev alanındaki kooperatif ve üst kuruluşlarının başkanları, yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürlerinin verecekleri mal bildirimleri GTHB Bakanlık İl Müdürlüklerinde muhafaza edilecektir. Bunların yanında; Bakanlığımız gözetim ve denetimi altındaki 1163 Sayılı Kooperatifler Kanununa tabi kooperatifler ve üst kuruluşlarının başkanları, yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürlerinin göreve başlama tarihini izleyen bir ay içinde, görevi sona erenlerin ayrılma tarihini izleyen bir ay içinde, mal bildiriminde bulunmaları zorunludur. Görevlerine devam eden kooperatif yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile genel müdürlerinin, sonu (0) ve (5) ile biten yılların en geç şubat ayı sonuna kadar mal bildirimlerini yenilemeleri gerekmektedir. 3628 sayılı Kanun ve Mal Bildiriminde Bulunulması Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre süresinde yapılan ihtara rağmen otuz gün içinde mazeretsiz olarak mal bildiriminde bulunmayanlara üç aya kadar hapis cezası verilir. Kanunen daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde gerçeğe aykırı bildirimde bulunana altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir.
Kooperatif yöneticilerinin mal bildiriminde bulunmaları gerekir mi?
04.05.1990 tarih ve 20508 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 3628 sayılı "Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzlukla Mücadele Kanunu"nun 2. maddesinin, (f) fıkrasına göre GTHB görev alanındaki kooperatiflerin ve birliklerin başkanları, yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürleri mal bildiriminde bulunmak zorundadır. Faaliyet sahası içerisinde bulunan GTHB görev alanındaki kooperatif ve üst kuruluşlarının başkanları, yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürlerinin verecekleri mal bildirimleri GTHB Bakanlık İl Müdürlüklerinde muhafaza edilecektir.
Bunların yanında; Bakanlığımız gözetim ve denetimi altındaki 1163 Sayılı Kooperatifler Kanununa tabi kooperatifler ve üst kuruluşlarının başkanları, yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürlerinin göreve başlama tarihini izleyen bir ay içinde, görevi sona erenlerin ayrılma tarihini izleyen bir ay içinde, mal bildiriminde bulunmaları zorunludur.
Görevlerine devam eden kooperatif yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile genel müdürlerinin, sonu (0) ve (5) ile biten yılların en geç şubat ayı sonuna kadar mal bildirimlerini yenilemeleri gerekmektedir.
3628 sayılı Kanun ve Mal Bildiriminde Bulunulması Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre süresinde yapılan ihtara rağmen otuz gün içinde mazeretsiz olarak mal bildiriminde bulunmayanlara üç aya kadar hapis cezası verilir.
Kanunen daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde gerçeğe aykırı bildirimde bulunana altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir.
Yönetim kurulu üyeleri topluca istifa ettikleri ve yedekleri yerini doldurmadığı takdirde ne yapılmalıdır?
Yönetim kurulu üyeleri topluca istifa ettikleri ve yedekler istifa eden üyelerin yerini dolduramadığı takdirde; kooperatif denetçilerince, olmadığı takdirde Bakanlıkça olağanüstü genel kurul toplantı çağrısı yapılır, genel kurul yeniden yönetim kurulu üyelerini seçer. Yönetim kurulundan bir üye istifa edip de, yerine geçecek yedek üye yoksa yönetim kurulu ortaklar arasından birisini yönetim kurulu üyeliğine seçerek yeni üyeyi toplanacak ilk genel kurulun onayına sunar. Yeni üyeler seçilip göreve başlayıncaya kadar eskileri göreve devam eder. Eski yönetim kurulu görevi devretmemiş ise devredene kadar, genel kurulca karara bağlanmış ödemeler ile önceden ödeme planına bağlanmış ödemeler, vergi, resim ve harç ödemesiyle görevleri sınırlıdır. (Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri Örnek Ana Sözleşmesi madde 74)
Yönetim kurulu üyeleri topluca istifa ettikleri ve yedekleri yerini doldurmadığı takdirde ne yapılmalıdır?
Yönetim kurulu üyeleri topluca istifa ettikleri ve yedekler istifa eden üyelerin yerini dolduramadığı takdirde; kooperatif denetçilerince, olmadığı takdirde Bakanlıkça olağanüstü genel kurul toplantı çağrısı yapılır, genel kurul yeniden yönetim kurulu üyelerini seçer.
Yönetim kurulundan bir üye istifa edip de, yerine geçecek yedek üye yoksa yönetim kurulu ortaklar arasından birisini yönetim kurulu üyeliğine seçerek yeni üyeyi toplanacak ilk genel kurulun onayına sunar. Yeni üyeler seçilip göreve başlayıncaya kadar eskileri göreve devam eder. Eski yönetim kurulu görevi devretmemiş ise devredene kadar, genel kurulca karara bağlanmış ödemeler ile önceden ödeme planına bağlanmış ödemeler, vergi, resim ve harç ödemesiyle görevleri sınırlıdır. (Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri Örnek Ana Sözleşmesi madde 74)
Yönetim kurulu üyelerinin sorumluluk şartları nelerdir?
Yönetim kurulu üyelerinin sorumluluk davası için şartlar,"kusurlu hareket etmek" ve "zarara sebebiyet vermek”tir. Kusurlu hareket etmek: İdarecilerin sorumluluğu kusurdan doğan bir sorumluluktur. Kusurlu olmadığını ispat eden üye sorumlu olmaz. Yönetim kurulu üyeleri kanunun veya ana sözleşmenin kendilerine yüklediği görevleri kasten veya ihmal sonucunda yapılmamasından sorumludurlar. Zarara sebebiyet vermek: Sorumluluk davasının söz konusu olabilmesi için idarecilerin kusurlu hareket etmeleri halinde ortada bir zarar da bulunmalıdır.
Kooperatif yönetim kurulu üyeleri için özel cezai hükümler nelerdir?
Kooperatifler kanununa 3476 sayılı Kanun ile getirilen hükümlere göre; a) Haklarında alınan çıkarma kararı kesinleşmeyen ortaklar yerine yeni ortak alınması (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 16/V); b) Genel kurulca belirlenen aylık ücret, huzur hakkı, risturn ve yolluk dışında herhangi bir ad altında menfaat sağlanması (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 56/VI); c) Kooperatiflerce alınması kararlaştırılan gayrimenkullerin alımının, tapu devri veya tapuya şerh verdirilerek bir satış vaadi sözleşmesi ile yapılmaması (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 59/IV); d) Yönetim Kurulu üyeleri ve kooperatif personelinin ortaklık işlemleri dışında kendisi veya başkası namına, bizzat veya dolaylı olarak kooperatifle kooperatif konusuna giren bir ticari muamele yapması (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 59/VI); e) Kooperatif ve üst kuruluşlarca tanıtma ve ortak kaydetmek amacıyla yapılacak ilan, reklam ve açıklamaların, eksik ve gerçeğe aykırı olması, yanıltıcı bilgi ve unsurlar taşıması (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 59/VII); f) Genel kurulun devredilmeyen yetkilerinin kullanılması (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 59/VIII) g) Kooperatiflerde ve üst kuruluşlarında görevli bulunanlar bu kuruluşlara ait mal, para ve para hükmündeki kâğıtları ve gizli de olsa bunlarla ilgili defter ve belgeleri istenildiğinde müfettişlere, kooperatif kontrolörlerine, denetimle görevlendirilen personele ve kredi kuruluşlarının denetim görevlilerine göstermek, saymasına ve incelemesine yardımda bulunmak, istenilen bilgileri gerçeğe uygun ve eksiksiz olarak vermek ve doğru beyanda bulunmakla yükümlü bulundukları hallerde (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 90/V), yönetim kurulu üyeleri üç aydan iki yıla kadar hapis ve elli günden beşyüz güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılırlar (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 2/l). Öngörülen hapis cezaları paraya çevrilemez. h) Genel kurulun süresi içinde toplantıya çağrılmaması (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 43) Kooperatif unvanına kamu kurum ve kuruluşlarının isimlerine yer verilmesi (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde2/IV); ortaklar ile ortak olmak için müracaat edenlerin, ana sözleşmede gösterilen ortaklık şartlarını taşıyıp taşımadıklarının araştırılmaması (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 8/II); denetçilere defter ve belgelerin gösterilmemesi ve istenilen bilgilerin verilmemesi (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 66/2); ana sözleşmede gösterilen ortaklıktan çıkarılma sebepleri dışında bir nedenle ortak çıkarılması (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde16/l); denetim sonuçlarına göre ilgili bakanlıklarca verilecek talimatlara uyulmaması (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 90/III) hallerinde, yönetim kurulu üyeleri fiilin önem ve mahiyetine göre bir aydan altı aya kadar hapis ve otuz günden üçyüz güne kadar adli para cezası ile cezalandırılırlar (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu Ek madde 2/2). Öngörülen hapis cezası paraya tahvil edilemeyecektir.
Yönetim kurulu üyelerinin sorumluluk şartları nelerdir?
Yönetim kurulu üyelerinin sorumluluk davası için şartlar,"kusurlu hareket etmek" ve "zarara sebebiyet vermek”tir.
Kusurlu hareket etmek:
İdarecilerin sorumluluğu kusurdan doğan bir sorumluluktur. Kusurlu olmadığını ispat eden üye sorumlu olmaz. Yönetim kurulu üyeleri kanunun veya ana sözleşmenin kendilerine yüklediği görevleri kasten veya ihmal sonucunda yapılmamasından sorumludurlar.
Zarara sebebiyet vermek:
Sorumluluk davasının söz konusu olabilmesi için idarecilerin kusurlu hareket etmeleri halinde ortada bir zarar da bulunmalıdır.
Kooperatif yönetim kurulu üyeleri için özel cezai hükümler nelerdir?
Kooperatifler kanununa 3476 sayılı Kanun ile getirilen hükümlere göre;
a) Haklarında alınan çıkarma kararı kesinleşmeyen ortaklar yerine yeni ortak alınması (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 16/V);
b) Genel kurulca belirlenen aylık ücret, huzur hakkı, risturn ve yolluk dışında herhangi bir ad altında menfaat sağlanması (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 56/VI);
c) Kooperatiflerce alınması kararlaştırılan gayrimenkullerin alımının, tapu devri veya tapuya şerh verdirilerek bir satış vaadi sözleşmesi ile yapılmaması (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 59/IV);
d) Yönetim Kurulu üyeleri ve kooperatif personelinin ortaklık işlemleri dışında kendisi veya başkası namına, bizzat veya dolaylı olarak kooperatifle kooperatif konusuna giren bir ticari muamele yapması (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 59/VI);
e) Kooperatif ve üst kuruluşlarca tanıtma ve ortak kaydetmek amacıyla yapılacak ilan, reklam ve açıklamaların, eksik ve gerçeğe aykırı olması, yanıltıcı bilgi ve unsurlar taşıması (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 59/VII);
f) Genel kurulun devredilmeyen yetkilerinin kullanılması (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 59/VIII)
g) Kooperatiflerde ve üst kuruluşlarında görevli bulunanlar bu kuruluşlara ait mal, para ve para hükmündeki kâğıtları ve gizli de olsa bunlarla ilgili defter ve belgeleri istenildiğinde müfettişlere, kooperatif kontrolörlerine, denetimle görevlendirilen personele ve kredi kuruluşlarının denetim görevlilerine göstermek, saymasına ve incelemesine yardımda bulunmak, istenilen bilgileri gerçeğe uygun ve eksiksiz olarak vermek ve doğru beyanda bulunmakla yükümlü bulundukları hallerde (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 90/V), yönetim kurulu üyeleri üç aydan iki yıla kadar hapis ve elli günden beşyüz güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılırlar (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 2/l). Öngörülen hapis cezaları paraya çevrilemez.
h) Genel kurulun süresi içinde toplantıya çağrılmaması (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 43) Kooperatif unvanına kamu kurum ve kuruluşlarının isimlerine yer verilmesi (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde2/IV); ortaklar ile ortak olmak için müracaat edenlerin, ana sözleşmede gösterilen ortaklık şartlarını taşıyıp taşımadıklarının araştırılmaması (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 8/II); denetçilere defter ve belgelerin gösterilmemesi ve istenilen bilgilerin verilmemesi (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 66/2); ana sözleşmede gösterilen ortaklıktan çıkarılma sebepleri dışında bir nedenle ortak çıkarılması (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde16/l); denetim sonuçlarına göre ilgili bakanlıklarca verilecek talimatlara uyulmaması (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 90/III) hallerinde, yönetim kurulu üyeleri fiilin önem ve mahiyetine göre bir aydan altı aya kadar hapis ve otuz günden üçyüz güne kadar adli para cezası ile cezalandırılırlar (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu Ek madde 2/2). Öngörülen hapis cezası paraya tahvil edilemeyecektir.
Kooperatif yönetim kurulu üyelerinin devlet memurları gibi cezai sorumlulukları nelerdir?
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 62/III’te, “yönetim kurulu üyelerinin suç teşkil eden fiil ve hareketlerinden ve özellikle para ve mallar, bilanço, tutanak, rapor ve başka evrak, defter ve belgeler üzerinde işledikleri suçlardan dolayı, kamu görevlileri gibi ceza görürler” hükmü getirilmiştir. Yönetim kurulu üyeleri, temsil yetkisine sahip olsunlar veya olmasınlar, kamu görevlileri gibi ceza görürler. Kamu görevlileri hakkında uygulanan, zimmet, ihtilas, evrakta sahtecilik ve vazifeyi suiistimal ve vazifeyi ihmal suçları, kooperatif memurları ve yönetim kurulu üyeleri hakkında da uygulanabilecektir. Cezayı gerektiren bir suç işlendiği zaman, suçun ihbarı genel hükümlere tabidir. Kooperatif yönetim kurulu üyeleri ve memurları sadece ceza tatbikatında kamu görevlisi sayılmışlardır. Bunlar hakkında 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanmaz.
Kooperatif yönetim kurulu üyelerinin devlet memurları gibi cezai sorumlulukları nelerdir?
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 62/III’te, “yönetim kurulu üyelerinin suç teşkil eden fiil ve hareketlerinden ve özellikle para ve mallar, bilanço, tutanak, rapor ve başka evrak, defter ve belgeler üzerinde işledikleri suçlardan dolayı, kamu görevlileri gibi ceza görürler” hükmü getirilmiştir. Yönetim kurulu üyeleri, temsil yetkisine sahip olsunlar veya olmasınlar, kamu görevlileri gibi ceza görürler. Kamu görevlileri hakkında uygulanan, zimmet, ihtilas, evrakta sahtecilik ve vazifeyi suiistimal ve vazifeyi ihmal suçları, kooperatif memurları ve yönetim kurulu üyeleri hakkında da uygulanabilecektir. Cezayı gerektiren bir suç işlendiği zaman, suçun ihbarı genel hükümlere tabidir. Kooperatif yönetim kurulu üyeleri ve memurları sadece ceza tatbikatında kamu görevlisi sayılmışlardır. Bunlar hakkında 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanmaz.
Sır saklama yükümlülüğüne uymamanın sorumluluğu nedir?
Yönetim kurulu üyeleri, her ne suretle olursa olsun öğrenmiş oldukları kooperatife ait iş sırlarını, sonradan ortaklık sıfatını kaybetmiş olsa dahi, daima gizli tutmak zorundadırlar. Sır saklama yükümlülüğüne aykırı davranan ortak meydana gelecek zararlardan kooperatife karşı sorumludur (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 25). Tazminat davası kooperatif tarafından zarara sebebiyet veren yönetim kurulu üyesine karşı açılır. Ayrıca herhangi bir zarara uğramasa dahi, kooperatifin şikâyeti halinde bir yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılır.
Usulsüz işlemleri denetleme mecburiyetine uymamaktan doğan sorumluluk nelerdir?
Kooperatifin ilk yönetim kurulu üyeleri, kooperatif kuruluşuna ait işlemlerde bir yolsuzluk olup olmadığını araştırmak zorundadırlar. Bu hususta ihmalleri anlaşılırsa ve bu yüzden hâsıl olan zarar karşılığı kuruculardan alınmamış bulunuyorsa, inceleme işini ihmal eden yönetim kurulu üyeleri müteselsilen sorumlu olurlar ve haklarında Türk Ceza Kanunu madde 257 hükümleri uygulanır. Yeni seçilen veya tayin edilen yönetim kurulu üyeleri, seleflerinin (Kendilerinden önce gelenlerin) belli olan yolsuzluklarını denetçilere bildirmekle yükümlü tutulmuşlardır. Yönetim kurulu üyeleri, kural olarak, kendi faaliyet dönemine ait işlemlerden sorumlu olmakla beraber, bir önceki dönemde çalışan üyelerin belli yolsuzluklarına muttali (haberdar) olduğu zaman bunu denetçilere bildirmek zorundadır. Yolsuzluğu öğrendiği halde denetçilere haber vermezse bu defa kendisi de aynen selefinin sorumluluğuna iştirak etmiş olur.
Sır saklama yükümlülüğüne uymamanın sorumluluğu nedir?
Yönetim kurulu üyeleri, her ne suretle olursa olsun öğrenmiş oldukları kooperatife ait iş sırlarını, sonradan ortaklık sıfatını kaybetmiş olsa dahi, daima gizli tutmak zorundadırlar. Sır saklama yükümlülüğüne aykırı davranan ortak meydana gelecek zararlardan kooperatife karşı sorumludur (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 25). Tazminat davası kooperatif tarafından zarara sebebiyet veren yönetim kurulu üyesine karşı açılır. Ayrıca herhangi bir zarara uğramasa dahi, kooperatifin şikâyeti halinde bir yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılır.
Usulsüz işlemleri denetleme mecburiyetine uymamaktan doğan sorumluluk nelerdir?
Kooperatifin ilk yönetim kurulu üyeleri, kooperatif kuruluşuna ait işlemlerde bir yolsuzluk olup olmadığını araştırmak zorundadırlar. Bu hususta ihmalleri anlaşılırsa ve bu yüzden hâsıl olan zarar karşılığı kuruculardan alınmamış bulunuyorsa, inceleme işini ihmal eden yönetim kurulu üyeleri müteselsilen sorumlu olurlar ve haklarında Türk Ceza Kanunu madde 257 hükümleri uygulanır.
Yeni seçilen veya tayin edilen yönetim kurulu üyeleri, seleflerinin (Kendilerinden önce gelenlerin) belli olan yolsuzluklarını denetçilere bildirmekle yükümlü tutulmuşlardır. Yönetim kurulu üyeleri, kural olarak, kendi faaliyet dönemine ait işlemlerden sorumlu olmakla beraber, bir önceki dönemde çalışan üyelerin belli yolsuzluklarına muttali (haberdar) olduğu zaman bunu denetçilere bildirmek zorundadır. Yolsuzluğu öğrendiği halde denetçilere haber vermezse bu defa kendisi de aynen selefinin sorumluluğuna iştirak etmiş olur.
Yanlış beyanlardan doğan sorumluluk nelerdir?
Yönetim kurulu üyelerinden biri, kooperatifin mevcut durumunu, yayın, reklam, hile veya türlü şekillerle olduğundan başka biçimde göstermek suretiyle (mesela, faaliyet konusu, gelir durumu veya olmadığı halde başka kooperatif ve teşekküllerle ilişkisi bulunduğu hakkında üçüncü kişileri aldatıcı mahiyetteki beyanları ile) üçüncü kişileri zarara sokmuşsa bu zarardan şahsen sorumludur. Davayı, aldatılan üçüncü kişi açar. 3476 sayılı Kanun'da yapılan değişiklikle 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 59'a ilave edilen fıkraya göre "tanıtmak ve ortak kaydetmek amacıyla yapılacak ilan, reklam ve açıklamalar, eksik ve gerçeğe aykırı olamayacağı gibi, yanıltıcı bilgi ve unsurlar taşıyamaz.” Buna aykırı hareket edilmesi özel surette cezai müeyyideye bağlanmıştır (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu Ek madde 2/1).
Yönetim kurulu üyelerinin haksız fiillerinden dolayı sorumluluk nedir?
Yönetim kurulu üyelerinin kooperatife ait görevleri yürütmeleri sırasında meydana getirdikleri haksız fiillerden doğan zararlardan kooperatif sorumlu tutulmuştur (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 59/3). Ancak, kooperatif haksız fiili işleyen yönetim kurulu üyesine karşı bu sebeple doğan tazminat borcundan dolayı rücu hakkına sahiptir (Borçlar Kanunu madde 55/11). Her yönetim kurulu üyesi bu şekilde münferiden sorumludur. Şayet haksız fiil müştereken işlenmişse bu takdirde bunlar müteselsilen sorumlu olurlar.
Özel kanunlarla konulan yükümlülüklere uymamadan doğan sorumluluk nedir?
• 4857 sayılı İş Kanununda öngörülen hususların yerine getirilmemesi halinde işveren veya vekilleri hakkında para cezası hüküm olunur. • 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre; vergi kanunları gereği vergi borcu olan kooperatifin yönetim kurulu üyelerinin ödemeleri kasıt veya ihmalleri nedeniyle yerine getirmemeleri yüzünden, kooperatif varlığından tamamen veya kısmen alınmayan vergi alacakları, kanuni ödevleri yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınır. Yönetim kurulu üyeleri bu suretle ödedikleri vergiler için asıl mükellef olan kooperatiften talepte bulunabilirler.
Yanlış beyanlardan doğan sorumluluk nelerdir?
Yönetim kurulu üyelerinden biri, kooperatifin mevcut durumunu, yayın, reklam, hile veya türlü şekillerle olduğundan başka biçimde göstermek suretiyle (mesela, faaliyet konusu, gelir durumu veya olmadığı halde başka kooperatif ve teşekküllerle ilişkisi bulunduğu hakkında üçüncü kişileri aldatıcı mahiyetteki beyanları ile) üçüncü kişileri zarara sokmuşsa bu zarardan şahsen sorumludur. Davayı, aldatılan üçüncü kişi açar.
3476 sayılı Kanun'da yapılan değişiklikle 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 59'a ilave edilen fıkraya göre "tanıtmak ve ortak kaydetmek amacıyla yapılacak ilan, reklam ve açıklamalar, eksik ve gerçeğe aykırı olamayacağı gibi, yanıltıcı bilgi ve unsurlar taşıyamaz.” Buna aykırı hareket edilmesi özel surette cezai müeyyideye bağlanmıştır (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu Ek madde 2/1).
Yönetim kurulu üyelerinin haksız fiillerinden dolayı sorumluluk nedir?
Yönetim kurulu üyelerinin kooperatife ait görevleri yürütmeleri sırasında meydana getirdikleri haksız fiillerden doğan zararlardan kooperatif sorumlu tutulmuştur (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 59/3). Ancak, kooperatif haksız fiili işleyen yönetim kurulu üyesine karşı bu sebeple doğan tazminat borcundan dolayı rücu hakkına sahiptir (Borçlar Kanunu madde 55/11). Her yönetim kurulu üyesi bu şekilde münferiden sorumludur. Şayet haksız fiil müştereken işlenmişse bu takdirde bunlar müteselsilen sorumlu olurlar.
Özel kanunlarla konulan yükümlülüklere uymamadan doğan sorumluluk nedir?
• 4857 sayılı İş Kanununda öngörülen hususların yerine getirilmemesi halinde işveren veya vekilleri hakkında para cezası hüküm olunur.
• 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre; vergi kanunları gereği vergi borcu olan kooperatifin yönetim kurulu üyelerinin ödemeleri kasıt veya ihmalleri nedeniyle yerine getirmemeleri yüzünden, kooperatif varlığından tamamen veya kısmen alınmayan vergi alacakları, kanuni ödevleri yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınır. Yönetim kurulu üyeleri bu suretle ödedikleri vergiler için asıl mükellef olan kooperatiften talepte bulunabilirler.
Üst kuruluşlar tarafından verilen talimatlara uymamadan doğan sorumluluk nedir?
Sorumluluğun derecesi ana sözleşmede gösterilmek üzere, üst kuruluşlar tarafından verilen talimatlara uyulmamasından doğan zararlardan dolayı yönetim kurulu müteselsilen sorumludur.
Üst kuruluşlar tarafından verilen talimatlara uymamadan doğan sorumluluk nedir?
Sorumluluğun derecesi ana sözleşmede gösterilmek üzere, üst kuruluşlar tarafından verilen talimatlara uyulmamasından doğan zararlardan dolayı yönetim kurulu müteselsilen sorumludur.
Yönetim Kurulu üyelerinin kooperatif müdürlerinin sebebiyet verdikleri zararlardan doğan sorumluluğu var mıdır?
Zararlı işlere müsamaha göstermek Yönetim kurulu, kooperatifi idare ve temsil eden organ olması sebebiyle, yönetim ve temsil haklarının tamamını üyelerden birine veya müdürlere bıraksa bile (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 53) kooperatif işlerine nezaret zorundadırlar. Müdürler yönetim kurulunun gözetimi altında faaliyette bulunurlar. Bu gözetimin icabı olarak müdürün zararlı davranışlarına müsamaha gösterilmemesi lazımdır. Aksi takdirde yönetim kurulu müteselsilen sorumlu olur. Yetki dışı izinler vermek Genel kurulun görevleri arasında saklı tutulan veya kanun ve ana sözleşme ile başka organa devri mümkün olmayan hususların yönetim kurulu tarafından müdürlere gördürülmesi, sorumluluğu ortaya çıkarabilmektedir. Her üç halde de sorumluluk müteselsil bir sorumluluktur. Bu sorumluluk dolayısıyla dava hakkı sadece kooperatife aittir. Bu konulardaki kusura iştirak etmediği sabit olan üye sorumlu olmaz.
Yönetim Kurulu üyelerinin kooperatif müdürlerinin sebebiyet verdikleri zararlardan doğan sorumluluğu var mıdır?
Zararlı işlere müsamaha göstermek
Yönetim kurulu, kooperatifi idare ve temsil eden organ olması sebebiyle, yönetim ve temsil haklarının tamamını üyelerden birine veya müdürlere bıraksa bile (1163 sayılı Kooperatifler Kanunu madde 53) kooperatif işlerine nezaret zorundadırlar. Müdürler yönetim kurulunun gözetimi altında faaliyette bulunurlar. Bu gözetimin icabı olarak müdürün zararlı davranışlarına müsamaha gösterilmemesi lazımdır. Aksi takdirde yönetim kurulu müteselsilen sorumlu olur.
Yetki dışı izinler vermek
Genel kurulun görevleri arasında saklı tutulan veya kanun ve ana sözleşme ile başka organa devri mümkün olmayan hususların yönetim kurulu tarafından müdürlere gördürülmesi, sorumluluğu ortaya çıkarabilmektedir.
Her üç halde de sorumluluk müteselsil bir sorumluluktur. Bu sorumluluk dolayısıyla dava hakkı sadece kooperatife aittir. Bu konulardaki kusura iştirak etmediği sabit olan üye sorumlu olmaz.
Yönetim kurulu üyelerinin şahsi sorumluluk halleri nelerdir?
Kanun, kuruluş muamelelerinin usulü dairesinde yapılmış olmasına önem vermiş ve kuruluş muamelelerinde yolsuzluk bulunup bulunmadığını araştırmak görevini ilk yönetim kuruluna heyet olarak değil, ferden yüklemiştir.
Yönetim kurulu üyelerinin kooperatif işlerinin görülmesinde sorumluluğu kaç türlüdür?
Yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğu hukuki veya cezai sorumluluk niteliğinde olabilir.
Yönetim kurulunda imza ve temsil yetkisi nasıldır? Yönetim kurulu ve kooperatifi temsile yetkili kişiler tescil ve ilana tabii midir?
Yönetim kurulu başkanı, olmadığı zaman yardımcısı kooperatifi temsilen birinci derecede imzaya yetkilidir. İkinci imza yetkisi yönetim kurulunca muhasip üyeye verilir. Kooperatifin hukuken bağlanabilmesi için kooperatif unvanının yazılıp altının imzaya yetkili olan iki kimse tarafından imzalanması gerekir. Kooperatifi temsile yetkili olanlar kooperatifin konularının sınırları içerisinde çeşitli işleri hukuki işlemleri, kooperatif adına yapmak ve kooperatifin unvanını kullanmak hakkına sahiptirler. Yönetim kurulu üyeleriyle kooperatifi temsile yetkili kimselerin ad ve soyadları tescil ve ilana tabidir.
Yönetim kurulu üyelerinin şahsi sorumluluk halleri nelerdir?
Kanun, kuruluş muamelelerinin usulü dairesinde yapılmış olmasına önem vermiş ve kuruluş muamelelerinde yolsuzluk bulunup bulunmadığını araştırmak görevini ilk yönetim kuruluna heyet olarak değil, ferden yüklemiştir.
Yönetim kurulu üyelerinin kooperatif işlerinin görülmesinde sorumluluğu kaç türlüdür?
Yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğu hukuki veya cezai sorumluluk niteliğinde olabilir.
Yönetim kurulunda imza ve temsil yetkisi nasıldır? Yönetim kurulu ve kooperatifi temsile yetkili kişiler tescil ve ilana tabii midir?
Yönetim kurulu başkanı, olmadığı zaman yardımcısı kooperatifi temsilen birinci derecede imzaya yetkilidir. İkinci imza yetkisi yönetim kurulunca muhasip üyeye verilir.
Kooperatifin hukuken bağlanabilmesi için kooperatif unvanının yazılıp altının imzaya yetkili olan iki kimse tarafından imzalanması gerekir. Kooperatifi temsile yetkili olanlar kooperatifin konularının sınırları içerisinde çeşitli işleri hukuki işlemleri, kooperatif adına yapmak ve kooperatifin unvanını kullanmak hakkına sahiptirler.
Yönetim kurulu üyeleriyle kooperatifi temsile yetkili kimselerin ad ve soyadları tescil ve ilana tabidir.
Seçimleri müteakip yönetim kurulu ilk olarak ne yapmalıdır?
Yönetim kurulu üyeleri, seçilmelerini müteakip yapacakları ilk toplantıda aşağıdaki kararları alarak karar defterine geçirmeleri gerekir: • Başkan, başkan yardımcısı ve muhasip üyenin belirlenmesi Yönetim kurulunun yapacağı mutat (aylık) toplantı tarihleri ve yeri, • Lüzumu halinde yapılması zorunlu olan mutat dışı toplantılara çağrının nasıl ve kimler tarafından yapılacağı, • Kasada bulundurulabilecek para tutarı.
Seçimleri müteakip yönetim kurulu ilk olarak ne yapmalıdır?
Yönetim kurulu üyeleri, seçilmelerini müteakip yapacakları ilk toplantıda aşağıdaki kararları alarak karar defterine geçirmeleri gerekir:
• Başkan, başkan yardımcısı ve muhasip üyenin belirlenmesi Yönetim kurulunun yapacağı mutat (aylık) toplantı tarihleri ve yeri,
• Lüzumu halinde yapılması zorunlu olan mutat dışı toplantılara çağrının nasıl ve kimler tarafından yapılacağı,
• Kasada bulundurulabilecek para tutarı.
Yönetim kurulu toplantı nisabını kaybederse, boşalan yönetim kurulu üyelikleri için ne yapılır?
Herhangi bir sebeple, yönetim kurulu toplantı nisabını kaybederse boşalan yönetim kurulu üyeliklerine denetim kurulu üyeleri tarafından gecikilmeksizin yeteri kadar yedek üye çağrılır (Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Ana Sözleşmesi madde 71).
Yönetim kurulu toplantı nisabını kaybederse, boşalan yönetim kurulu üyelikleri için ne yapılır?
Herhangi bir sebeple, yönetim kurulu toplantı nisabını kaybederse boşalan yönetim kurulu üyeliklerine denetim kurulu üyeleri tarafından gecikilmeksizin yeteri kadar yedek üye çağrılır (Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Ana Sözleşmesi madde 71).
Yönetim kurulu toplantı nisabını kaybederse, boşalan yönetim kurulu üyelikleri için ne yapılır?
Herhangi bir sebeple, yönetim kurulu toplantı nisabını kaybederse boşalan yönetim kurulu üyeliklerine denetim kurulu üyeleri tarafından gecikilmeksizin yeteri kadar yedek üye çağrılır (Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Ana Sözleşmesi madde 71).
Yönetim kurulundan bir üye ayrılırsa yapılacak işlem nedir?
Yönetim kurulundan ayrılan bir üyenin yerine yedek üyelerden, alınan oy sırasına göre biri geçer (2010 Tarihli Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri Örnek Ana Sözleşme madde 71).
Yönetim kurulundan bir üye ayrılırsa yapılacak işlem nedir?
Yönetim kurulundan ayrılan bir üyenin yerine yedek üyelerden, alınan oy sırasına göre biri geçer (2010 Tarihli Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri Örnek Ana Sözleşme madde 71).
Genel kurulda ibra edilmeyen yönetim kurulu üyeleri tekrar yönetim ve denetim kurulu üyeliklerine seçilebilirler mi?
Genel kurulda ibra edilmeyen yönetim kurulu üyeleri gündemde seçim maddesi var ise tekrar yönetim ve denetim kurulu üyeliklerine seçilemezler. Şayet gündemde seçim maddesi yok ise yapılacak ilk genel kurul toplantısı gündemine seçim maddesi konması zorunludur.
Yönetim kuruluna seçilecek üye sayısı ve görev süreleri ne kadardır?
Yönetim kurulu üyeleri ve yedekleri genel kurul toplantısında ortaklar arasından 3 asıl 3 yedek olmak üzere en az bir, en fazla dört yıl için seçilirler. Genel kurulca böyle bir üye tespiti yapılmaması halinde bir yıl için seçilmiş sayılır. Görev süresi sona eren üyelerin seçilme hakkı vardır. Tüzel kişiler de yönetim kurulu üyeliğine seçilebilirler. Yönetim kurulu üyeliğine seçilen tüzel kişiler, temsilcilerinin isimlerini kooperatife bildirir.
Genel kurulda ibra edilmeyen yönetim kurulu üyeleri tekrar yönetim ve denetim kurulu üyeliklerine seçilebilirler mi?
Genel kurulda ibra edilmeyen yönetim kurulu üyeleri gündemde seçim maddesi var ise tekrar yönetim ve denetim kurulu üyeliklerine seçilemezler. Şayet gündemde seçim maddesi yok ise yapılacak ilk genel kurul toplantısı gündemine seçim maddesi konması zorunludur.
Yönetim kuruluna seçilecek üye sayısı ve görev süreleri ne kadardır?
Yönetim kurulu üyeleri ve yedekleri genel kurul toplantısında ortaklar arasından 3 asıl 3 yedek olmak üzere en az bir, en fazla dört yıl için seçilirler. Genel kurulca böyle bir üye tespiti yapılmaması halinde bir yıl için seçilmiş sayılır. Görev süresi sona eren üyelerin seçilme hakkı vardır. Tüzel kişiler de yönetim kurulu üyeliğine seçilebilirler. Yönetim kurulu üyeliğine seçilen tüzel kişiler, temsilcilerinin isimlerini kooperatife bildirir.
Genel kurulda yapılacak seçimde yönetim kurulu nasıl belirlenir?
Genel kurulda en çok oyalan ortaklar aldıkları oy sayısına göre yönetim kurulu asıl ve yedek üyeliğine seçilmiş olurlar. Oylar eşit olursa, eşit oy alanlar arasında kuraya başvurulur.
Yönetim kurulu üyelik şartlarını kim araştırır? Üyelik şartlarını taşımayanlar hakkında kim işlem yapar?
Üyelik şartları denetçiler tarafından araştırılır. Bu şartları taşımadıkları halde seçilenler ile sonradan kaybedenlerin görevlerine yönetim kurulunca son verilir.
Genel kurulda yapılacak seçimde yönetim kurulu nasıl belirlenir?
Genel kurulda en çok oyalan ortaklar aldıkları oy sayısına göre yönetim kurulu asıl ve yedek üyeliğine seçilmiş olurlar. Oylar eşit olursa, eşit oy alanlar arasında kuraya başvurulur.
Yönetim kurulu üyelik şartlarını kim araştırır? Üyelik şartlarını taşımayanlar hakkında kim işlem yapar?
Üyelik şartları denetçiler tarafından araştırılır. Bu şartları taşımadıkları halde seçilenler ile sonradan kaybedenlerin görevlerine yönetim kurulunca son verilir.
Her ortak yönetim kurulu üyeliğine aday olabilir mi?
• Aynı türde başka bir kooperatifin yönetim kurulu üyesi olmayan, • Türk ceza kanunundaki zimmet, ihtilas, irtikâp, rüşvet, görevi suiistimal, sahtekârlık, hırsızlık, dolandırıcılık, hileli iflas, emniyeti suiistimal ve devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlardan veya 3476 sayılı kanunla değişik 1163 sayılı kanuna göre mahkûm olmayan, • Birbirleriyle ve denetleme kurulu üyeleriyle üçüncü dereceye kadar (üçüncü derece dâhil) akraba olmayan, • Aralarında herhangi bir iş ortaklığı bulunmayan, • Hacir altında bulunmayan, • En az ilkokul mezunu olan ve • Kooperatifin çalışma konuları ile ilgili işlerin ticaret ve komisyonculuğunu yapmayan her ortak yönetim kuruluna aday olabilir. Haklarında yukarıdaki suçlarla ilgili olarak kamu davası açılmış olanların görevleri ilk genel kurul toplantısına kadar devam etmekle beraber, yönetim kurulunca bu durumdaki üyelerin genel kurulca azli veya göreve devamı hakkında karar alınmak üzere yapılacak ilk genel kurul gündemine madde konulur. (1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu madde 56)
Kooperatiflerde yönetim kurulu nedir?
Yönetim kurulu, kanun ve ana sözleşme hükümleri içinde kooperatif faaliyetini yöneten ve onu temsil eden icra organıdır.
Her ortak yönetim kurulu üyeliğine aday olabilir mi?
• Aynı türde başka bir kooperatifin yönetim kurulu üyesi olmayan,
• Türk ceza kanunundaki zimmet, ihtilas, irtikâp, rüşvet, görevi suiistimal, sahtekârlık, hırsızlık, dolandırıcılık, hileli iflas, emniyeti suiistimal ve devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlardan veya 3476 sayılı kanunla değişik 1163 sayılı kanuna göre mahkûm olmayan,
• Birbirleriyle ve denetleme kurulu üyeleriyle üçüncü dereceye kadar (üçüncü derece dâhil) akraba olmayan,
• Aralarında herhangi bir iş ortaklığı bulunmayan,
• Hacir altında bulunmayan,
• En az ilkokul mezunu olan ve
• Kooperatifin çalışma konuları ile ilgili işlerin ticaret ve komisyonculuğunu yapmayan her ortak yönetim kuruluna aday olabilir.
Haklarında yukarıdaki suçlarla ilgili olarak kamu davası açılmış olanların görevleri ilk genel kurul toplantısına kadar devam etmekle beraber, yönetim kurulunca bu durumdaki üyelerin genel kurulca azli veya göreve devamı hakkında karar alınmak üzere yapılacak ilk genel kurul gündemine madde konulur. (1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu madde 56)
Kooperatiflerde yönetim kurulu nedir?
Yönetim kurulu, kanun ve ana sözleşme hükümleri içinde kooperatif faaliyetini yöneten ve onu temsil eden icra organıdır.
Kooperatife gayrimenkul alımı nasıl yapılmalıdır?
Kooperatife gayrimenkul (arsa-taşınmaz mal) alımında genel kurul yetkilidir. Gayrimenkul alımında takip edilecek usul ile bu gayrimenkulün "niteliğini, yerini, azami fiyatını" mutlaka genel kurul kararlaştıracaktır. Yönetim kurulu bu konularda hiçbir işlem yapamaz. Bu yetkiler genel kurulca da devir ve terk edilemez (1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu madde 42/6). Gayrimenkul alımında takip edilecek usul; kapalıya da açık zarf yoluyla teklif alma, pazarlık yolu ve benzeri olabilir. Alınacak gayrimenkulün kooperatifin amacına uygun olması gerekir (1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu madde 59/5). Kooperatiflerce alınması kararlaştırılan gayrimenkullerin alımının, tapu devri veya tapuya şerh verdirilecek bir satış vaadi sözleşmesi ile yapılması şarttır (1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu madde 59/4). Başka türlü alımlar, hapis ve ağır para cezası ile cezalandırılır (3476 sayılı kanun madde 26, 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu ek madde 2/1)
Genel kurul hangi yetkilerini devreder? Hangilerini devredemez?
Genel kurul, aşağıdaki yetkilerini devir ve terk edemez (1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu madde 42): a) Ana sözleşmeyi değiştirmek, b) Yönetim Kurulu ve denetçiler kurulu üyelerini (gerekiyorsa tasfiye kurulu üyelerini) seçmek, c) işletme hesabı, bilanço, gelir-gider farkının bölüşülmesi hakkında karar almak, d) Yönetim Kurulu ve denetim kurulunu ibra etmek, e) Kanun veya ana sözleşme ile genel kurula tanınmış olan konular hakkında karar vermek, f) Gayrimenkul alımında ve satımında takip edilecek usulü; alınacak gayrimenkulün niteliği, yeri ve azami fiyatını; satılacak gayrimenkulün asgari fiyatını belirlemek, g) imalat ve inşaat işlerinin yaptırılma yöntemini belirlemek, h) Yönetim Kurulu üyelerine ve denetçilere verilecek ücret, huzur hakkı ve yollukları belirlemek, yönetim kurulunca teklif edilen kooperatif personel kadrolarını, ücretlerini ve yoluklarını tespit etmek, i) Yeniden değerlendirme yapılıp yapılmayacağına karar vermek, j) Kiralama işlerinde takip edilecek usul ve esasları belirlemek. Genel kurulun devredemeyeceği yetkiler, ana sözleşmeler ile daha da artırılmış olabilir. Bu nedenle, öncelikle kooperatif ana sözleşmesine bakılmalıdır. Yönetim kurulu üyeleri ve temsile yetkili şahıslar, genel kurulun devredemeyeceği yetkileri kullanamaz (1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu madde 59/son). Bu yetkileri kullanan yönetim kurulu üyeleri, hapis ve ağır para cezası ile cezalandırılır (3476 sayılı Kanun madde 26, 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu Ek Madde 2/1).
Kooperatife gayrimenkul alımı nasıl yapılmalıdır?
Kooperatife gayrimenkul (arsa-taşınmaz mal) alımında genel kurul yetkilidir. Gayrimenkul alımında takip edilecek usul ile bu gayrimenkulün "niteliğini, yerini, azami fiyatını" mutlaka genel kurul kararlaştıracaktır. Yönetim kurulu bu konularda hiçbir işlem yapamaz. Bu yetkiler genel kurulca da devir ve terk edilemez (1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu madde 42/6).
Gayrimenkul alımında takip edilecek usul; kapalıya da açık zarf yoluyla teklif alma, pazarlık yolu ve benzeri olabilir. Alınacak gayrimenkulün kooperatifin amacına uygun olması gerekir (1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu madde 59/5). Kooperatiflerce alınması kararlaştırılan gayrimenkullerin alımının, tapu devri veya tapuya şerh verdirilecek bir satış vaadi sözleşmesi ile yapılması şarttır (1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu madde 59/4). Başka türlü alımlar, hapis ve ağır para cezası ile cezalandırılır (3476 sayılı kanun madde 26, 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu ek madde 2/1)
Genel kurul hangi yetkilerini devreder? Hangilerini devredemez?
Genel kurul, aşağıdaki yetkilerini devir ve terk edemez (1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu madde 42):
a) Ana sözleşmeyi değiştirmek,
b) Yönetim Kurulu ve denetçiler kurulu üyelerini (gerekiyorsa tasfiye kurulu üyelerini) seçmek,
c) işletme hesabı, bilanço, gelir-gider farkının bölüşülmesi hakkında karar almak,
d) Yönetim Kurulu ve denetim kurulunu ibra etmek,
e) Kanun veya ana sözleşme ile genel kurula tanınmış olan konular hakkında karar vermek,
f) Gayrimenkul alımında ve satımında takip edilecek usulü; alınacak gayrimenkulün niteliği, yeri ve azami fiyatını; satılacak gayrimenkulün asgari fiyatını belirlemek,
g) imalat ve inşaat işlerinin yaptırılma yöntemini belirlemek,
h) Yönetim Kurulu üyelerine ve denetçilere verilecek ücret, huzur hakkı ve yollukları belirlemek, yönetim kurulunca teklif edilen kooperatif personel kadrolarını, ücretlerini ve yoluklarını tespit etmek,
i) Yeniden değerlendirme yapılıp yapılmayacağına karar vermek,
j) Kiralama işlerinde takip edilecek usul ve esasları belirlemek.
Genel kurulun devredemeyeceği yetkiler, ana sözleşmeler ile daha da artırılmış olabilir. Bu nedenle, öncelikle kooperatif ana sözleşmesine bakılmalıdır.
Yönetim kurulu üyeleri ve temsile yetkili şahıslar, genel kurulun devredemeyeceği yetkileri kullanamaz (1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu madde 59/son). Bu yetkileri kullanan yönetim kurulu üyeleri, hapis ve ağır para cezası ile cezalandırılır (3476 sayılı Kanun madde 26, 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu Ek Madde 2/1).
Bir kararın bozulması, bütün ortaklar için hüküm ifade eder mi?
Bir kararın bozulması, kararın geçersiz olduğu anlamına gelir. Dolayısıyla bütün ortaklar için hüküm ifade eder.
Bir kararın bozulması, bütün ortaklar için hüküm ifade eder mi?
Bir kararın bozulması, kararın geçersiz olduğu anlamına gelir. Dolayısıyla bütün ortaklar için hüküm ifade eder.
Ortaklar genel kurul kararlarına karşı nasıl dava açabilirler ve hak düşürücü süre ne kadardır?
Ortağın bu davayı açabilmesi için öncelikle karara muhalif kaldığını tutanağa geçirtmiş olması gerekir. Bu konuda gerekirse Bakanlık temsilcisi müdahale etmelidir. Muhalif kaldığını tutanağa geçirtmemiş olanların dava açmaya hakları yoktur. Muhalif kaldığını tutanağa geçirenler ise, bir ay içerisinde dava açmak zorundadır. Aksi halde hakkını kaybeder. Bununla birlikte, toplantı ve karar yeter sayıları, temsilen oy kullanma gibi hükümlere aykırılık olması halinde muhalif kaldığını tutanağa geçirmeden ve bir aylık süre geçse dahi dava açma hakkı vardır.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)